Nawet łagodne urazy głowy mogą oznaczać poważne konsekwencje w działaniu mózgu na najbardziej pierwotnej płaszczyźnie. Naukowcy na łamach „Communications Biology” pokazują, jak głęboko sięgają negatywne zmiany spowodowane mechanicznymi urazami mózgu.
Urazy tylnej części kory potylicznej są u ludzi powszechne. Mechaniczne uszkodzenie mózgu (ang. Traumatic brain injury; TBI) może prowadzić do długotrwałych zaburzeń widzenia (jak utrata ostrości wzroku) – szacunki wskazują, że aż 75 proc. obecnych lub byłych żołnierzy żyje z trwałą dysfunkcją wzroku lub ślepotą korową. TBI wiąże się z mechanicznym uszkodzeniem mózgu i szerokim zakresem nieprawidłowości w funkcjonowaniu neuronów – czytamy w informacji przesłanej serwisowi Nauka w Polsce przez Instytut Chemii Fizycznej PAN.
Ludzki mózg cechuje się zaskakującą plastycznością. Nawet w przypadku urazu jednej części, funkcje uszkodzonych neuronów przejmują inne komórki. Dzieje się tak, gdyż tkanka nerwowa ma niezwykłą zdolność do tworzenia nowych połączeń, mających na celu reorganizację, adaptację, zmienność i autonaprawę całego organu.
Taka neuroplastyczność dotyczy również obszarów czuciowych kory wzrokowej. Jest to region mózgu odpowiedzialny za przetwarzanie wrażeń wzrokowych, tj. orientację bodźca lub jego położenie i kierunek ruchu. Do pierwszorzędowej kory wzrokowej (V1) dochodzą włókna nerwowe promienistości wzrokowej, które przenoszą impulsy nerwowe z siatkówek obojga oczu.
Do tej pory naukowcy niewiele wiedzieli na temat wpływu TBI na długotrwałe funkcjonowanie obwodów wzrokowych. Nowe dane na ten temat opublikował ostatnio na łamach „Communications Biology” zespół naukowców, w którego skład wchodzi Jan C. Frankowski z Wydziału Anatomii i Neurobiologii Uniwersytetu Kalifornijskiego w Irvine oraz dr Andrzej Foik z Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) przy Instytucie Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk.
Wraz ze współpracownikami zbadali oni in vivo u dorosłych myszy, jak wygląda odpowiedź neuronów na bodźce wzrokowe dwa tygodnie i trzy miesiące po łagodnym urazie pierwotnej kory wzrokowej (V1). Neurony V1 normalnie wykazują wrażliwość na różne cechy bodźca, takie jak kolor czy kierunek ruchu. Stamtąd przetworzone dane przekazywane są do kolejnych obszarów kory wzrokowej.
Badania wykazały, że chociaż pierwotna kora wzrokowa pozostała w dużej mierze nienaruszona po urazie mózgu, nastąpiła redukcja liczby neuronów o 35 proc. Dotyczyło to w znacznym zakresie neuronów hamujących niż neuronów pobudzających, które – jak wskazują nazwy – hamują lub pobudzają działanie w komórce docelowej.
Po TBI mniej niż połowa wyizolowanych neuronów była wrażliwa na bodźce wzrokowe (32 proc. po 2 tygodniach od urazu; 49 proc. po 3 miesiącach od zdarzenia), w porównaniu z 90 proc. komórek V1 w grupie kontrolnej. Nawet trzykrotnie spadła aktywność neuronów po urazie mózgu, a same komórki gorzej reagowały na bodźce przestrzenne. To oznacza, że nawet niewielkie urazy mózgu powodują długotrwałe upośledzenie sposobu odbioru bodźców wzrokowych – utrzymujące się kilka miesięcy po zdarzeniu.
Głębsze zrozumienie zaburzeń funkcjonalnych w uszkodzonej korze wzrokowej jest ważne, ponieważ może zapewnić podstawy dla rozwoju terapii na poziomie obwodów neuronalnych w przypadku uszkodzenia kory wzrokowej – podkreślono w informacji prasowej.
Kategoria: Artykuły
Pensjonariusze DPS podczas pandemii – depresja i spadek zdolności poznawczych
Pensjonariusze domów pomocy społecznej (DPS) są w efekcie pandemii bardziej narażeni na depresję i upośledzenie zdolności poznawczych – ustalili naukowcy Wydziału Nauk o Zdrowiu w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
Dwukrotnie przebadali oni 273 rezydentów DPS-ów – u progu pandemii – w marcu 2020 r. oraz w grudniu tego samego roku. Oceniali ryzyko depresji i aktualne zdolności poznawcze, wykorzystując do tego drugiego badania test MMSE (Mini-Mental State Examination).
W marcu 2020 poważną demencję stwierdzono u 28,2 proc. badanych mieszkańców, a prawidłowe zdolności poznawcze zdiagnozowano u ponad 16 proc. W grudniu odsetek pacjentów z głęboką demencją wzrósł do ponad 31 proc., a tych z prawidłowymi zdolnościami poznawczymi zmalał do 10,3 proc. W marcu u żadnego z badanych nie stwierdzono wysokiego ryzyka depresji, a umiarkowane ryzyko jej wystąpienia stwierdzono u 14,3 proc. badanych.
W grudniu już u 2,6 proc. pensjonariuszy stwierdzono wysokie ryzyko depresji, a odsetek z umiarkowanym ryzykiem wzrósł do 45,5 proc. Badania wskazały, że lepsze zdolności poznawcze wiązały się też z większym ryzykiem depresji.
Badania śląskich naukowców potwierdziły, że wysokie ryzyko depresji rosło wraz z rozwojem pandemii. Pensjonariusze z upośledzeniem zdolności poznawczych byli jednak na nią mniej narażeni, niż ci o prawidłowych. Jednocześnie podczas badania stwierdzono postępujące upośledzenie zdolności poznawczych u ogółu badanych.
„Łączymy to oczywiście z izolacją od osób bliskich, a także poczuciem zagrożenia, strachu przed chorobą” – komentuje jeden z autorów badania dr Mateusz Grajek.
Praca na ten temat autorstwa: Michała Górskiego, Marty Buczkowskiej, Mateusza Grajka, Jagody Garbicz, Beaty Całyniuk, Kamili Paciorek, Aleksandry Głuszek i Renaty Polaniak ukazała się właśnie w periodykach „Frontiers in Psychology” i „Psychiatria Polska”.
30. Finał WOŚP: Bezpłatne przesiewowe badania wzroku dla dzieci
Celem 30. Finału WOŚP jest zapewnienie najwyższych standardów diagnostyki i leczenia wzroku u dzieci. Fundacja WOŚP planuje nie tylko zakup najnowocześniejszych urządzeń medycznych, chce też stworzyć pierwsze w Polsce centrum symulacji medycznych, a dzięki ogólnopolskiej akcji „Przejrzyj na oczy” – ma nadzieję, że polskie dzieci będą miały dostęp do bezpłatnych przesiewowych badań wzroku.
Wzrok to jeden z najważniejszych zmysłów – dzieci poznają świat, uczą się kolorów, liter i cyfr. Intencją Fundacji WOŚP jest to, by do polskich szpitali trafił najnowocześniejszy sprzęt do diagnozowania i ratowania wzroku najmłodszych, jednak nie zapomina też o szerokiej diagnostyce wzroku.
Partnerem zainicjowanej przez WOŚP akcji została grupa Essilor (Essilor Polonia sp. z o.o.; JZO s.a.; JAI KUDO Polska sp. z o.o.), bo za ich sprawą akcja „Przejrzyj na oczy”, czyli program bezpłatnych, przesiewowych badań ostrości wzroku u dzieci będzie realizowany w salonach partnerskich. Grupa zapewnia też 1 500 par okularów dla dzieci z wadami wzroku zdiagnozowanymi w ramach programu badań. Udział w akcji jest też otwarty dla każdego salonu, który zapewni przynajmniej 4 dni, w których dzieciom oferowane będą darmowe badania ostrości wzroku oraz zadeklaruje gotowość wykonania 12 par bezpłatnych okularów dla dzieci z potrzebujących rodzin.
Do wzięcia udziału w akcji, która potrwa od 17 stycznia do 28 lutego 2022 roku, WOŚP zachęca wszystkie salony optyczne.
Sprawdź listę salonów optycznych biorących udział w akcji!
MFIPR: Dla babci i dziadka, dla wszystkich – Program Dostępność Plus
Program Dostępność Plus jest kompleksowy. Dotyka bardzo wielu ważnych sfer życia obywateli – nas wszystkich, ale jego głównymi adresatami są osoby starsze oraz z niepełnosprawnościami. Pamiętajmy, że takich osób jest wokół nas wiele. W dostępności szczególnie ważna jest właśnie otwartość na drugiego człowieka oraz jego potrzeby. Z okazji Dnia Babci i Dnia Dziadka przypominamy uniwersalne przesłanie Programu Dostępność Plus, nadzorowanego przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.
Zmiany prawne i wytyczne, koordynatorzy dostępności, Rada Dostępności, Partnerstwo na rzecz dostępności, stworzenie systemu raportowania dostępności i certyfikacji, wypracowane dobre praktyki, wspieranie innowacji dla dostępności, udostępnianie poradników, standardów, wskazówek – tak kompleksowo od ponad 3 lat realizowany jest rządowy Program Dostępność Plus. Na te działania wydano w latach 2018-2021 blisko 9 mld zł.
Źródłami finansowania dostępności są fundusze europejskie oraz publiczne środki krajowe (budżet państwa, środki jednostek samorządu terytorialnego, środki PFRON, Fundusz Solidarnościowy, czy utworzony w 2019 r. Fundusz Dostępności).
Seniorzy korzystają już z efektów Programu. Takie projekty i konkursy jak: „Transport door to door”, „Usługi społeczne”, „Dostępna służba zdrowia”, „Dostępny transport publiczny”, „Innowacje, jako poligon dostępności”, czy „Dobry pomysł”, dostarczają setek rozwiązań, z których na co dzień mogą korzystać osoby starsze. Są to np. specjalnie przystosowane meble, urządzenia telemedyczne do monitorowania zdrowia, nowoczesne windy w blokach oraz wyremontowane chodniki i ławki w parkach. Wszystko to sprawia, że babcie i dziadkowie mogą samodzielnie i komfortowo funkcjonować.
Celem Programu Dostępność Plus jest zapewnienie swobodnego dostępu do dóbr, usług oraz możliwości udziału w życiu społecznym i publicznym osób ze szczególnymi potrzebami. Seniorzy są taką grupą. Program koncentruje się na dostosowaniu przestrzeni publicznej, architektury, transportu i produktów do wymagań wszystkich obywateli.
– Od 3 lat, dzięki środkom unijnym, usuwamy bariery i zapewniamy dostępność w aspekcie architektonicznym, cyfrowym i informacyjno-komunikacyjnym w budynkach wielorodzinnych, szpitalach, szkołach, transporcie publicznym, urzędach, czy w przestrzeni publicznej miast. To już 1088 miejsc, w których dostępność staje się standardem, a nie przywilejem – podsumowuje wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.
Od września 2021 r. instytucje publiczne wydając środki publiczne, wymagają od wykonawców i dostawców (także z sektora prywatnego) zachowania reguł dostępności przy realizacji zlecanych zadań.
Ustawa o zapewnianiu dostępności wprowadziła także instrument postępowania skargowego, który daje osobom ze szczególnymi potrzebami możliwość dochodzenia swoich praw w zakresie dostępności. Nad poprawą dostępności urzędów i instytucji (w szczególności w samorządach) czuwa 2100 koordynatorów dostępności powołanych na mocy ustawy.
Dofinansowanie na telewizory ze Smart TV? Chcą tego niewidomi
Rząd dofinansuje zakup tunerów kompatybilnych z DVB-T2/HEVC, standardem naziemnej telewizji cyfrowej, który zacznie obowiązywać od II kwartału br. Przedstawiciel Fundacji Audiodeskrypcja w rozmowie z Wirtualnemedia.pl postuluje, żeby dofinansować także telewizory Smart TV.
W II kwartale br. dojdzie do zmiany standardu naziemnej telewizji cyfrowej. Nie obejmie ona odbiorców korzystających z sieci kablowych i platform satelitarnych. Ponad 2 mln gospodarstw domowych odbierających telewizję drogą naziemną musi jednak kupić nowy telewizor lub tuner. Na ten drugi będzie można uzyskać świadczenie w wysokości 100 zł.
Bielsko-Biała: 151 zarzutów za wyłudzenie 120 tysięcy z PFRON
Policjanci z wydziału zwalczającego przestępczość gospodarczą bielskiej komendy przedstawili ponad 150 zarzutów pełnomocnikowi jednej z bielskich spółek. Jak ustalili śledczy, przy zatrudnieniu niepełnosprawnych pracowników spółki wyłudzono z PFRON-u ponad 120 tysięcy złotych. Do sądu trafił akt oskarżenia. Mężczyźnie grozi kara nawet 8 lat pozbawienia wolności.
Śledczy z Wydziału dw. z Przestępczością Gospodarczą końcem 2020 roku trafili na trop nieuczciwej spółki z Bielska-Białej, która oszukała Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na ponad 120 tysięcy złotych. Firma zatrudniała pracowników o różnym stopniu niepełnosprawności oraz schorzeniach specjalnych i na tej podstawie od lipca 2018 roku do marca 2019 roku otrzymywała z funduszu dofinansowania ich wynagrodzeń. Prezes zarządu oraz faktyczny pełnomocnik spółki prowadzący jej sprawy przedkładał do PFRON nierzetelne wnioski, w których poświadczał nieprawdę. Jednakże po ich sprawdzeniu i zweryfikowaniu okazało się, że spółka nie opłacała należnych składek na ubezpieczenie społeczne do ZUS, należnych zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń pracowniczych, a pensje wypłacane były z 3-miesięcznym opóźnieniem. Dzięki takiemu procederowi prowadzący spółkę uzyskiwali środki finansowe, które mogły być wydatkowane niezgodnie z ich przeznaczeniem, a PFRON wypłacał nienależne tej firmie świadczenia.
Śledczy zebrali materiał dowodowy pozwalający na postanowienie 151 zarzutów oszustwa prezesowi spółki i jej pełnomocnikowi. Akt oskarżenia pełnomocnika trafił do sądu. Za oszustwa grozi kara nawet 8 lat pozbawienia wolności.
O realizacji i rozwoju programu „Dostępność Plus” rozmawiała Rada Dostępności
Przedstawiciele instytucji państwowych, organizacji pozarządowych, a także środowisk osób z niepełnosprawnościami spotkali się, aby rozmawiać o stanie realizacji Programu Dostępność Plus oraz kierunkach jego rozwoju w 2022 roku. W Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej odbyło się posiedzenie Rady Dostępności, której przewodniczyła wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak.
W wybranych placówkach pocztowych wystartowała obsługa wniosków o świadczenie „500+” i programu „Rodzinny Kapitał Opiekuńczy”
Od stycznia br. roku wnioski o przyznanie świadczenia „500+” oraz programu „Rodzinny Kapitał Opiekuńczy” będzie można przesyłać tylko drogą elektroniczną: przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, portal Empatia lub bankowość elektroniczną.
W związku ze zmianą formy wnioskowania, ZUS we współpracy z Pocztą Polską wspierają klientów w składaniu wniosków nową drogą. Aktualnie dyżury zostały zaplanowane w 50 placówkach pocztowych z obszaru kilku województw, tj. 20 stycznia w Kowarach, Miliczu, Ziębicach i Żarowie (woj. dolnośląskie), Kraśnicku, Milejowie-Osadzie, Nałęczowie i Niedrzwicy Dużej (woj. lubelskie), a także Lututowie, (woj. łódzkie),w UP Warszawa 4 (woj. mazowieckie) oraz 21 stycznia w Żninie (woj. kujawsko-pomorskie).
– Dzięki posiadaniu rozwiniętej sieci placówek o szerokiej dostępności dla Polaków w każdym zakątku kraju, możemy wesprzeć zarówno wielkie i ważne inicjatywy społeczne, jak i ich beneficjentów. Dzięki współpracy z ZUS pracownicy tej instytucji pomogą w naszych placówkach zainteresowanym osobom w założeniu profilu na PUE i poprawnym wypełnieniu wniosków o świadczenie RKO i 500+. Poczta Polska to niezawodny partner w komunikacji na linii Państwo – Obywatele – podkreśla Daniel Witowski, rzecznik prasowy Poczty Polskiej.
Szczegółowe informacje o dotychczas ustalonych dyżurach można znaleźć na: https://www.poczta-polska.pl/rodzinny-kapital-opiekunczy-i-500-plus-dyzury-zus/
Lista placówek będzie sukcesywnie aktualizowana.
Jest to kolejna wspólna inicjatywa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Poczty Polskiej realizowana w ramach odpowiedzialności społecznej. W ubiegłym roku podobna akcja dotyczyła Programu „Dobry Start”.
Fundacja Enea wylicytowała złoty medal paraolimpijski Natalii Partyki
100 tys. złotych, które zaoferowała Fundacja Enea za złoty medal zdobyty przez Natalię na ubiegłorocznych igrzyskach paraolimpijskich w Tokio, trafi na Fundusz Stypendialny zawodniczki. Pieniądze otrzymają młodzi, zdolni sportowcy ze środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym, którzy mają utrudniony start w karierze sportowej. Fundacja Enea została partnerem V edycji programu stypendialnego Funduszu Natalii Partyki.
– Jestem bardzo szczęśliwa, że mój sukces sportowy możemy, przy wsparciu Fundacji Enea, przekuć na realną pomoc dla młodych zawodników różnych dyscyplin, wschodzących gwiazd polskiego sportu – mówi Natalia Partyka. – Rozpoczynamy nabór w nowej edycji konkursu stypendialnego. Serdecznie zapraszam do aplikowania o stypendia – dodaje Natalia.
Podczas Igrzysk Paraolimpijskich w Tokio Partyka wywalczyła brązowy medal w grze pojedynczej oraz złoty medal w grze drużynowej razem z Karoliną Pęk. Polki wygrały debla po długiej, pięciosetowej walce, w decydującej partii pokonując reprezentantki Australii 11:9.
– Razem z Natalią, ambasadorką marki Enea, już od roku wspólnie realizujemy przedsięwzięcia z zakresu działań społecznych, promocji sportu, aktywizacji osób wykluczonych czy popularyzacji tenisa stołowego. Tym razem łączymy siły, by wesprzeć młodych sportowców w trudnej sytuacji życiowej – podkreśla Anna Lutek, przewodnicząca Rady Fundacji Enea, dyrektor Departamentu Public Relations i Komunikacji w Enei. – Złoty medal Natalii dostarczył nam – kibicom wielu pozytywnych emocji. Cieszymy się, że wspólnie możemy zamienić ten sukces sportowy w realną pomoc dla młodych zawodników, reprezentujących różne dyscypliny, wśród których znajdą się sportowcy z szansami na udział w igrzyskach olimpijskich. Środki finansowe przekazane przez Fundację Enea zostaną w całości przeznaczone na stypendia dla dziesięciu osób – dodaje Anna Lutek.
Fundusz Natalii Partyki wspiera młodych, utalentowanych sportowców, borykających się z różnymi trudnościami w rozwoju swojej kariery. Powstał z inicjatywy mistrzyni, a jego operatorem jest Fundacja Dobra Sieć. Poza stypendiami oferuje m.in. specjalistyczne warsztaty dla zawodników w całej Polsce. W czterech dotychczasowych edycjach programu zostały przyznane już 43 stypendia o wartości 10 tys. złotych każde. Wśród stypendystów są m.in. Maria Andrejczyk, wicemistrzyni olimpijska z Tokio w rzucie oszczepem oraz Renata Śliwińska, zdobywczyni złotego medalu w pchnięciu kulą na igrzyskach paraolimpijskich w Tokio.
Powstał poradnik dla kultury w zakresie dostępności
W jaki sposób udostępniać instytucje kultury? Fundacja Kultura Bez Barier wraz z ekspertami i organizacjami zajmującymi się dostępnością przygotowała poradnik, któremu patronują Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
„Poradnik dla sektora kultury w zakresie zapewniania dostępności” pomoże w prowadzeniu regularnej działalności instytucji kultury, ułatwi odpowiedź na pytania jak przygotować wystawę lub warsztat artystyczny, aby były dostępne. Podpowiada przepisy prawa i przykłady dobrych praktyk.