To kolejny krok na drodze do poprawy sytuacji i jakości życia polskich rodzin. Rodzinny Kapitał Opiekuńczy to nowe świadczenie dla rodziców dzieci w wieku pomiędzy 12. a 36. miesiącem życia – w sumie 12 tys. zł na drugie i każde kolejne dziecko. Trwają konsultacje społeczne projektu ustawy.
15 maja 2021 r. premier Mateusz Morawiecki zaprezentował „Polski Ład”, stanowiący odpowiedź na rzeczywistość po pandemii COVID-19. Jedną z jego części jest „Rodzina i dom w centrum życia”. To rodzina od samego początku rządów Zjednoczonej Prawicy jest w centrum działań.
Jednym z rozwiązań zaproponowanych w Polskim Ładzie jest Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, czyli nowe świadczenie dla rodziców dzieci w wieku pomiędzy 12. a 36. miesiącem życia – w sumie 12 tys. zł na drugie i każde kolejne dziecko. Wiemy, że dostęp do opieki nad maluchem jest kwestią niezwykle ważną dla rodziców. W ten sposób odpowiadamy na realne potrzeby rodzin, również rodzin adopcyjnych.
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy będzie stanowił dodatkowy instrument wsparcia ułatwiający łączenie rodzicielstwa z pracą zawodową. Będzie także kolejnym czynnikiem prowadzącym do redukcji ubóstwa rodzin z dziećmi. To inwestycja w rodzinę i wzmocnienie społecznego kapitału ludzkiego.
12 tys. zł na opiekę nad dzieckiem
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy wypłacany będzie w częściach miesięcznych wynoszących (z założenia) 500 zł. Rodzice będą mogli samodzielnie wskazać, czy Kapitał chcą otrzymywać w wysokości 500 zł przez okres 24 miesięcy, czy w wysokości 1000 zł przez 12 miesięcy.
Świadczenie przysługiwać będzie bez względu na dochód.
Pytania i odpowiedzi
Co to jest rodzinny kapitał opiekuńczy i kto będzie do niego uprawniony?
Rodzinny kapitał opiekuńczy to nowy rodzaj świadczenia kierowanego do rodzin z dziećmi na utrzymaniu, a jego celem jest przede wszystkim częściowe pokrycie wydatków związanych z opieką nad drugim i kolejnym dzieckiem w wieku od ukończenia 12. do ukończenia 36. miesiąca życia. Do świadczenia będą uprawnieni rodzice (matka lub ojciec), a także osoby, które przyjęły dziecko na wychowanie i wystąpiły do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka.
W jakiej wysokości będzie wypłacany rodzinny kapitał opiekuńczy?
Rodzinny kapitał opiekuńczy będzie przysługiwać na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie w wieku od ukończenia 12. do ukończenia 36. miesiąca życia w łącznej, maksymalnej wysokości 12 tysięcy złotych na dziecko. Rodzinny kapitał opiekuńczy będzie co do zasady wypłacany przez 24 miesiące w kwocie 500 zł miesięcznie na dziecko. Natomiast rodzice będą mogli wybrać czy chcą otrzymywać po 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące, czy 1000 zł miesięcznie, ale przez 12 miesięcy.
Czy rodzinny kapitał opiekuńczy będzie przysługiwać rodzicowi na drugie dziecko w sytuacji, kiedy jego pierwsze dziecko jest już pełnoletnie? Np. matka dziecka będzie wnioskować o przyznanie rodzinnego kapitału opiekuńczego na swoje drugie dziecko, które ukończy 12. miesiąc życia w marcu przyszłego roku, natomiast jej pierwsze dziecko jest już pełnoletnie i ma 20 lat.
Tak. Rodzinny kapitał opiekuńczy będzie w takiej sytuacji przysługiwać rodzicowi, bez względu na wiek dziecka pierwszego. Ustawowa definicja pierwszego dziecka oznacza bowiem najstarsze dziecko w rodzinie bez względu na jego wiek; w przypadku dzieci urodzonych tego samego dnia, miesiąca i roku, będących najstarszymi dziećmi w rodzinie, pierwsze dziecko oznacza jedno z tych dzieci wskazane przez matkę albo ojca.
Jaki urząd/organ będzie się zajmował rozpatrywaniem wniosków i przyznawaniem rodzinnego kapitału opiekuńczego?
Przyjmowaniem wniosków o rodzinny kapitał opiekuńczy, ich rozpatrywaniem oraz wypłatą tego świadczenia będzie zajmował się Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zakłada się, że ustawa o rodzinnym kapitale opiekuńczym wejdzie w życie 1 stycznia 2022 r.
Czy rodzinny kapitał opiekuńczy będzie przyznawany w oparciu o kryterium dochodowe?
Rodzinny kapitał opiekuńczy będzie świadczeniem niezależnym od dochodów rodziny (brak kryterium dochodowego) oraz zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych.
Czy rodzinny kapitał opiekuńczy będzie przysługiwał na dzieci urodzone przed 1 stycznia 2022 r.?
Tak. Zgodnie z projektowanymi przepisami prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego będzie przysługiwać także rodzicom, które już w dniu wejścia ustawy mają drugie i kolejne dzieci w wieku od ukończenia 12. do 36. miesiąca życia. Na takie dzieci rodzinny kapitał opiekuńczy będzie przysługiwał proporcjonalnie za okres od dnia wejścia w życie ustawy do czasu ukończenia przez drugie lub kolejne dzieci 36. miesiąca życia.
Ustawa o rodzinnym kapitale opiekuńczym zakłada również wprowadzenie stałego dofinansowania do funkcjonowania miejsc opieki dla dzieci nieobjętych rodzinnym kapitałem opiekuńczym. Komu będzie przysługiwać dofinansowanie do opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna?
Dofinansowanie do opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna będzie przysługiwać rodzicom, opiekunom prawnym, innym osobom, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem, jeżeli na dziecko nie został przyznany rodzinny kapitał opiekuńczy.
Dofinansowanie będzie przysługiwać:
- • na dziecko pierwsze i jedyne w rodzinie,
- • na dziecko pierwsze z rodzin, w których kolejne dziecko jest objęte rodzinnym kapitałem opiekuńczym,
- • na dziecko w wieku przed ukończeniem 12 miesiąca i po ukończeniu 36 miesiąca życia.
Dofinansowanie będzie wynosić 400 zł miesięcznie na dziecko w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna nie więcej jednak niż wysokość opłaty ponoszonej przez rodziców za pobyt dzieci w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.
Przez jaki czas będzie przysługiwać dofinansowanie?
Dofinansowanie będzie przysługiwać przez okres uczęszczania dziecka do żłobka, klubu dziecięcego lub objęcia opieką przez dziennego opiekuna.
Kto wnioskuje o dofinansowanie do opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna?
O dofinansowanie będzie mógł wnioskować rodzic, opiekun prawny lub inna osoba, której sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem. Wniosek będzie rozpatrywać Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Komu będzie przekazywane dofinansowanie do opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie przekazywać dofinansowanie bezpośrednio do instytucji opieki, do której uczęszcza dziecko, czyli odpowiednio do żłobka, klubu dziecięcego lub do opiekuna dziennego. Podmiot prowadzący instytucję opieki będzie zobowiązany do obniżenia, o kwotę dofinansowania, opłaty rodzica/opiekuna za pobyt dziecka.
Źródło: MRiPS