Naukowcy z UT Southwestern Medical Center odkryli, że ślepota może prowadzić do reakcji stresowej obejmującej cały mózg, co zwiększa ryzyko demencji. Badanie opublikowane w Nature Communications rzuca nowe światło na mechanizmy biologiczne łączące problemy ze wzrokiem i słuchem z chorobami neurodegeneracyjnymi. Czytaj dalej →

Festiwal kina bez barier to wyjątkowe wydarzenie filmowe na mapie Poznania, zaprojektowane tak, by każda osoba mogła w nim uczestniczyć na równych prawach – bez względu na stopień sprawności czy zdrowie. Dzięki technologiom wspierającym odbiór treści oraz uniwersalnemu projektowaniu, pokazy i wydarzenia towarzyszące będą dostępne dla osób z niepełnosprawnościami sensorycznymi i motorycznymi. Festiwal odbędzie się w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu w dniach 25.02–1.03.2025. Czytaj dalej →

Grono Mecenasów Osób Niepełnosprawnych w Szczecinie ponownie się powiększyło. We wtorek, 25 lutego, do tego zaszczytnego grona dołączyła Joanna Sawicka-Budziak, otrzymując honorowy tytuł „Mecenas Osób Niepełnosprawnych” za rok 2024. Kapituła Konkursowa uhonorowała ją za wieloletnie zaangażowanie i nieustanną pracę na rzecz osób z niepełnosprawnościami.
Podczas uroczystości laureatka nie kryła wzruszenia. – Jestem ogromnie wdzięczna za to wyróżnienie, jednak muszę podkreślić, że nie osiągnęłabym tego wszystkiego bez wsparcia mojego zespołu – powiedziała Joanna Sawicka-Budziak. Podkreśliła również, jak ważne jest budowanie społeczeństwa otwartego na różnorodność i włączanie osób z niepełnosprawnościami w życie społeczne i zawodowe.
Pani Joanna od 2012 roku aktywnie wspiera osoby z niepełnosprawnościami, organizując warsztaty i szkolenia, które pomagają im odnaleźć się na rynku pracy oraz w codziennym życiu. Jako Prezes Zarządu Fundacji MOŻESZ działa na rzecz integracji społecznej, przełamując bariery i stereotypy. Jej inicjatywy, takie jak Festiwal Talentów czy Festiwal Dziecięcych Talentów, pozwalają osobom z niepełnosprawnościami rozwijać swoje pasje i dzielić się nimi z innymi.
To jednak nie jedyna dziedzina jej działalności. Od 2008 roku organizuje Marsz Różowej Wstążki – ważną inicjatywę promującą profilaktykę raka piersi. Jej zaangażowanie w tę kampanię zostało docenione w 2023 roku nagrodą „Uskrzydlamy Szczecin” w kategorii akcji społecznych.
Dzięki swojemu doświadczeniu i determinacji Joanna Sawicka-Budziak każdego dnia udowadnia, że osoby z niepełnosprawnościami mają ogromny potencjał i mogą aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym. Jej praca i pasja stanowią inspirację dla wielu osób, a przyznany tytuł jest wyrazem uznania dla jej wieloletnich działań. Czytaj dalej →

Łódzkie przychodnie przygotowały dla seniorów glukometry, czyli urządzenia pozwalające kontrolować poziom cukru we krwi. Można je dostać za darmo – wystarczy zgłosić się do Miejskich Centrów Medycznych „Polesie”, „Jonscher” lub „Śródmieście”.
Cukrzyca to choroba związana z nieprawidłowym działaniem insuliny w organizmie. Jej objawy bywają niepozorne – to np. częstsze oddawanie moczu, uczucie osłabienia i zmęczenia, tracenie wagi – ale nieleczona może doprowadzić do zagrożenia życia. W Polsce na cukrzycę choruje 3 mln ludzi, a szacuje się że prawie 2 mln jest niezdiagnozowanych.
Miejskie Centra Medyczne „Polesie”, „Śródmieście” i „Jonscher” realizują program zdrowotny „Razem Przeciwko Cukrzycy”. Ma on na celu diagnozowanie cukrzycy i profilaktykę tej choroby wśród osób 60+. W ramach programu seniorzy mogą odebrać bezpłatnie glukometry, czyli urządzenia do badania poziomu cukru we krwi.
Aby otrzymać glukometr należy zgłosić się do wybranej przychodni. Miejskie Centrum Medyczne „Jonscher” zaprasza seniorów po urządzenia do placówki przy ul. Przyrodniczej 7/9 w najbliższą sobotę od 10:00 do 12:00. Do przychodni MCM „Polesie” i „Śródmieście” można przyjść w dni robocze w godzinach pracy przychodni.
Akcja prowadzona jest razem z Fundacją TV Puls „Pod Dębem”, która przekazała Miejskim Centrom Medycznym glukometry. Czytaj dalej →

Autor: Julia Szymańska

Zespół specjalistów ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego opracował symulator wad wzroku w technologii VR – poinformowała w poniedziałek rzeczniczka placówki. Aplikacja, wykorzystująca gogle do wirtualnej rzeczywistości, pozwala użytkownikom doświadczyć różnych zaburzeń widzenia w interaktywny sposób.
Jak przekazała rzeczniczka uczelni Agata Pustułka, narzędzie edukacyjne – Interaktywny Symulator Wad Wzroku VR – jest pierwszą w Polsce aplikacją, która za pomocą gogli do wirtualnej rzeczywistości umożliwia realistyczne odwzorowanie takich wad wzroku, jak zaćma, widzenie tunelowe, krótkowzroczność, dalekowzroczność czy astygmatyzm. Czytaj dalej →

W Gdańskim Urzędzie Pracy rusza program specjalny, który ma wspierać osoby z niepełnosprawnościami w powrocie na rynek pracy. Uczestnicy programu będą mogli skorzystać z płatnego stażu, zwrotu kosztów dojazdu do pracy, wsparcia doradcy zawodowego i mentora, a także otrzymają dodatek motywacyjny. Przewidziane są również zachęty dla pracodawców – refundacja kosztów zatrudnienia w wysokości ponad 11 tys. zł oraz premia finansowa za utrzymanie stanowiska pracy przez ponad rok.
Osoby z niepełnosprawnościami od lat należą do grupy szczególnie narażonej na długotrwałe bezrobocie i wykluczenie społeczne. Tylko w Gdańskim Urzędzie Pracy co 14 bezrobotny to osoba posiadająca orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Z myślą o nich powstał program specjalny Mocne Strony – Nowe Szanse. Zakłada on aktywizację zawodową 10 osób, które objęte zostaną różnorodnymi formami wsparcia. Czytaj dalej →

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z pełnym zrozumieniem przyjmuje głosy obywateli, wyrażających swoje obawy dotyczące systemu orzekania o niepełnosprawności. Od początku kadencji obecnego rządu priorytetem stało się wdrożenie zmian, które rozwiążą problemy osób z niepełnosprawnościami w tym obszarze. W czwartek, 20 lutego 2025 r., Komitet Monitorujący FERS zatwierdził projekt przebudowy modelu orzekania w Polsce oraz uporządkowania systemu świadczeń.
Projekt „Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności oraz form wsparcia”, jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus i bezpośrednio nadzorowany przez Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, działające w strukturze Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jego głównym celem jest opracowanie i wdrożenie nowoczesnych, zintegrowanych procedur orzeczniczych, wspartych narzędziami informatycznymi, oraz stworzenie spójnego systemu świadczeń dostosowanego do indywidualnych potrzeb obywateli. Alokacja środków na ten cel wynosi 180 mln zł, a realizacja projektu ruszy już w III kwartale 2025 r. Czytaj dalej →

Dnia 1 stycznia 2025 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wprowadziła dodatek dopełniający do renty socjalnej w wysokości 2520 zł brutto miesięcznie dla osób całkowicie niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji.
Uwaga: wypłaty dodatku dopełniającego do renty socjalnej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczną się w maju 2025 r. (w terminach płatności rent socjalnych), jednak z wyrównaniem od stycznia.
Powyższa ustawa znowelizowała również przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów w zakresie przepisów dotyczących katalogów okoliczności uznawanych za oznaczające uzyskanie i utratę dochodu.
Należy pamiętać, że definicja dochodu, który brany jest pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczeń rodzinnych jest określona w obowiązującym od ponad 20 lat art. 3 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z tym przepisem, dochodem, przy ustalaniu prawa do świadczeń rodzinnych po odliczeniu kwot alimentów świadczonych na rzecz innych osób, są:
a) przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne,
b) dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
c)  enumeratywnie wskazane dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W związku z tym,  że dodatek dopełniający wprowadzony ww. ustawą z dnia 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej oraz niektórych innych ustaw podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to dodatek ten będzie również uwzględniany przy ustalaniu prawa do uzależnionych od dochodu świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Ponadto uzyskanie dodatku dopełniającego jak i jego utrata będą stanowić odpowiednio zarówno uzyskanie dochodu jak utratę dochodu w rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ponieważ dodatek ten jest wymieniony w katalogach dochodów utraconych i dochodów uzyskanych w tych ustawach (art. 3 pkt 23 lit. d i art. 3 pkt 24 lit. d ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz art. 2 pkt 17 lit. d i art.  2 pkt 18 lit. d ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów).
Należy również mieć na uwadze, że zgodnie z art. 5 ust. 4b ustawy o świadczeniach rodzinnych w przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny, osobę uczącą się lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego po roku kalendarzowym poprzedzającym dany okres zasiłkowy, dochód ich ustala się na podstawie dochodu członka rodziny, dochodu osoby uczącej się lub dochodu dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, powiększonego o kwotę osiągniętego dochodu za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w okresie, na który ustalane lub weryfikowane jest prawo do świadczeń rodzinnych.
Powyższe przepisy oznaczają, że uzyskaniem dochodu jest uzyskanie dodatku dopełniającego, tj. uzyskanie kwoty pieniężnej przyznanego dodatku dopełniającego (a nie uzyskanie decyzji, uzyskanie uprawnienia, czy uzyskanie prawa do dodatku dopełniającego). Oznacza to, że jeśli pierwsza wypłata dodatku dopełniającego będzie miała miejsce w maju 2025 r. to właśnie ten miesiąc będzie miesiącem uzyskania dochodu w rozumieniu ustawy (a nie np. styczeń 2025 r. czyli miesiąc od którego dodatek dopełniający został przyznany). Z kolei miesiącem następującym po miesiącu uzyskania dochodu będzie czerwiec 2025 r.  i w związku z tym miesięczną kwotę dodatku dopełniającego z tego miesiąca (czyli bez wyrównania za okres styczeń- maj ) należy uwzględnić przy ponownym przeliczaniu dochodu rodziny.
Dotyczy to również odpowiednio świadczeń z funduszu alimentacyjnego – art. 9 ust. 4a ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
Przykład:
Rodzina 5 – osobowa: rodzice i troje dzieci, z których jedno jest w wieku 21 lat pobiera rentę socjalną i jest osobą całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. W rodzinie tej są przyznane zasiłki rodzinne wraz z dodatkami do zasiłku rodzinnego na okres zasiłkowy 2024/2025.
Dziecko pobierające rentę socjalną nie musi składać wniosku o przyznanie dodatku dopełniającego, ponieważ jest osobą całkowicie niezdolną do pracy oraz niezdolną do samodzielnej egzystencji (wniosek muszą złożyć osoby, które mają prawo do renty socjalnej, ale nie mają orzeczonej niezdolności do samodzielnej egzystencji). ZUS przyznaje więc dodatek dopełniający z urzędu i zaczyna go wypłacać w maju 2025 r. z wyrównaniem od stycznia. Miesięczna kwota dodatku wynosi 2520 zł brutto (około 1990,00 zł netto po odjęciu zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne – konkretną wysokość netto otrzymanego w danym przypadku dodatku dopełniającego należy ustalić z osobą uprawnioną lub z ZUS gdyż wysokość ta w przypadku danej osoby zależy przede wszystkim od podlegania lub nie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych).
Zgodnie z art. 3 pkt 24 lit. d ustawy o świadczeniach rodzinnych uzyskaniem dochodu jest uzyskanie dodatku dopełniającego, tj. uzyskanie kwoty pieniężnej przyznanego dodatku dopełniającego (a nie uzyskanie decyzji, uzyskanie uprawnienia, czy uzyskanie prawa do dodatku dopełniającego). Oznacza to, że miesiącem w którym nastąpiło uzyskania dochodu z tego tytułu, jest miesiąc pierwszej wypłaty przyznanego dodatku dopełniającego – w ww. przykładzie jest to maj 2025 r.
Natomiast zgodnie z art. 5 ust. 4b ustawy o świadczeniach rodzinnych, w przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny, osobę uczącą się lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego po roku kalendarzowym poprzedzającym dany okres zasiłkowy, dochód ich ustala się na podstawie dochodu członka rodziny, dochodu osoby uczącej się lub dochodu dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, powiększonego o kwotę osiągniętego dochodu za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w okresie, na który ustalane lub weryfikowane jest prawo do świadczeń rodzinnych.
Ustalając zatem ponownie prawo do zasiłku rodzinnego w tej rodzinie, należy uwzględnić dochód uzyskany przez członka rodziny z tytułu otrzymanego przez niego dodatku dopełniającego doliczając do dochodu rodziny z roku bazowego kwotę dochodu osiągniętego z tytułu dodatku dopełniającego za miesiąc następny, tj. za czerwiec 2025 r.
W przypadku gdy uzyskanie dochodu z tytułu dodatku dopełniającego spowoduje przekroczenie kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku rodzinnego i utratę prawa do świadczeń, to w omawianym przykładzie zasiłki rodzinne z dodatkami nie będą przysługiwać od 1 lipca 2025 r. Wynika to z art. 24 ust. 7 ustawy: „w przypadku gdy uzyskanie dochodu powoduje utratę prawa do świadczeń rodzinnych lub obniżenie ich wysokości, świadczenia nie przysługują lub przysługują w niższej wysokości od miesiąca następującego po pierwszym miesiącu od miesiąca, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu”.
Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych w przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania dochodu lub innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych, w tym na wysokość otrzymywanych świadczeń, osoba, o której mowa w art. 23 ust. 1, jest obowiązana do niezwłocznego powiadomienia o tym organu właściwego wypłacającego świadczenia rodzinne. W związku z powyższym, obowiązek zgłoszenia uzyskania dochodu także w postaci dodatku dopełniającego ciąży na stronie postepowania ubiegających się/otrzymującej świadczenia rodzinne zależne od dochodu, zaś niedopełnienie tego obowiązku skutkuje obowiązkiem zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z odsetkami w przypadku gdy doliczenie dochodu uzyskanego skutkuje utratą lub zmniejszeniem wysokości przysługujących świadczeń. Analogiczna zasada dotyczy świadczeń z funduszu alimentacyjnego (art. 19 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów).
Analogiczne przepisy i zasady postępowania dotyczą także  ustalania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Czytaj dalej →

Autor: Ludwika Tomala

Komórki światłoczułe w oku – czopki i pręciki – zmieniają na chwilę swój rozmiar, kiedy błyska na nie światło. Polacy wyjaśnili właśnie dlaczego. Te maleńkie szybkie pulsowanie komórek siatkówki można na żywo zobaczyć dzięki polskiej metodzie obrazowania oka.
O tym przełomowym dla badań oka odkryciu mówi w rozmowie z PAP prof. Maciej Wojtkowski z Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) przy IChF PAN przy okazjiDnia Nauki Polskiej, który obchodzony jest 19 lutego.
W siatkówce oka znajdują się komórki światłoczułe – czopki i pręciki. Kiedy błyska światło – np. w kształcie litery E – fotony z tego znaku trafiają do światłoczułych komórek siatkówki oka. Komórki te kurczą się na chwilę, ale tylko w tych miejscach siatkówki, do których doszło światło. Kiedy więc spojrzy się z boku na tę część oka w ogromnym powiększeniu, daje się przez chwilę zobaczyć tam ten sam kształt – w tym przykładzie litery E – wyłaniający się z tła komórek siatkówki. Można więc na żywo zobaczyć obraz rejestrowany przez oko. Teraz polski zespół naukowców wyjaśnił na poziomie białek, z czego wynika ten efekt.
Tak jak przedmiot przyłożony do tablicy szpilkowej odbija w niej swój kształt, tak światło z obiektu, na który patrzymy, odbija jego kształt na siatkówce. Kształt ten zobaczyć można  jako zmiany w rozmiarze komórek.
Badania centrum ICTER założonego i kierowanego przez prof. Macieja Wojtkowskiego ukazały się w prestiżowym czasopiśmie naukowym PNAS. To kolejny krok, by wprowadzić na rynek opracowaną przez polski zespół metodę optoretinografii (ORG). Ma to być nieinwazyjna, bezdotykowa, szybka i obiektywna metoda diagnozy oka i wykrywanie chorób wzroku na wczesnym etapie. Bazuje ona właśnie na rejestrowaniu zmian długości komórek siatkówki oka pod wpływem szybkich błysków światła.
W publikacji w PNAS naukowcy eksperymentalnie pokazali, że pulsowanie komórek siatkówki wynika ze zmian w rozmiarze pewnego białka – PDE6. Bierze ono udział w kaskadzie zmian, jakie zachodzą, kiedy komórka pochłania światło.
Szczęśliwym trafem białko to reaguje na obecność sildenafilu – znanego pod nazwą handlową viagra – a więc dobrze przebadanego już związku aktywnego. Ten farmaceutyk – stosowany najczęściej w zaburzeniach erekcji – docelowo działa na inne białko z tej samej rodziny – PDE5, ale blokuje również białko PDE6.
„Pewien mężczyzna próbował kiedyś popełnić samobójstwo przedawkowując Viagrę. Przeżył, ale pojawiły się u niego trwałe problemy ze wzrokiem” – opisał prof. Maciej Wojtkowski. To, że ten lek na potencję w dużych dawkach działa na wzrok, było już więc wiadomo, ale nie było wiadomo jak. Nowe badania rzucają na to więcej światła. Czytaj dalej →