Naukowcy Śląskiego Uniwersytetu Medycznego uczestniczyli w międzynarodowym projekcie badającym zastosowanie sztucznej inteligencji w okulistyce. Wyniki prac wskazują, że nowy model AI znacząco zwiększa trafność diagnozy i skuteczność decyzji klinicznych.
Jak przekazała rzeczniczka uczelni Agata Pustułka, wyniki badań opublikowano w czasopiśmie „Nature Medicine”. Opracowany system EyeFM to multimodalny model sztucznej inteligencji, który został wytrenowany na bazie 14,5 mln obrazów okulistycznych i 400 tys. tekstów klinicznych pochodzących z międzynarodowych i wieloetnicznych zbiorów danych.
Walidacja modelu obejmowała analizę retrospektywną, badania z udziałem okulistów z różnych kontynentów oraz randomizowane, podwójnie maskowane badanie kliniczne z udziałem 668 pacjentów i 16 lekarzy. Wyniki wskazały, że korzystanie z EyeFM podniosło trafność diagnoz z 75,4 proc. do 92,2 proc., a poprawność decyzji dotyczących kierowania pacjentów do dalszego leczenia – z 80,5 proc. do 92,2 proc.
Według autorów badania lekarze wspierani przez model tworzyli bardziej ustandaryzowane raporty, a pacjenci częściej stosowali się do zaleceń terapeutycznych i dotyczących samokontroli. Co istotne, EyeFM umożliwiał skuteczne wykorzystanie tańszych i powszechniej dostępnych badań obrazowych w sytuacjach, w których dotąd standardem były kosztowne techniki, takie jak optyczna koherentna tomografia.
„Badanie to stanowi ważny krok w kierunku klinicznej translacji modeli AI, pokazując, że sztuczna inteligencja może realnie wspierać okulistów, zwiększając precyzję i efektywność ich pracy oraz poprawiając wyniki zdrowotne pacjentów” – powiedział współautor publikacji prof. Adrian Smędowski ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, cytowany w komunikacie uczelni.
Prof. Smędowski kieruje zespołem badawczym w Katedrze i Klinice Okulistyki Wydziału Nauk Medycznych w Katowicach. Specjalizuje się w diagnostyce i leczeniu jaskry oraz dziedzicznych chorób siatkówki.
„Nature Medicine” należy do grupy czasopism „Nature” i uznawane jest za jedno z najbardziej prestiżowych pism naukowych w dziedzinie medycyny.
Kategoria: Artykuły
Pierwszy na świecie wielozmysłowy test ciążowy zaprojektowany przez absolwentkę z Limerick
Nowatorski projekt studentki Uniwersytetu w Limerick może zrewolucjonizować dostępność w opiece zdrowotnej. Leah Shanahan, świeżo upieczona absolwentka kierunku Projektowanie Produktów i Technologii, stworzyła pierwszy na świecie w pełni dostępny, wielozmysłowy test ciążowy.
Pomysł zrodził się z osobistych doświadczeń projektantki, która sama ma wadę wzroku, oraz z rozmów z niewidomymi kobietami. Leah zauważyła, że to właśnie one są jedyną grupą wykluczoną z wyjątkowego momentu poznania wyniku testu ciążowego. Postanowiła więc znaleźć rozwiązanie, które przywróci im niezależność i prywatność.
Spojówka na straży wzroku
Autor: Luiza Łuniewska
Cieńsza niż papier, przejrzysta jak delikatna membrana i niezwykle pracowita — tak w skrócie można opisać spojówkę, tkankę, której rola w utrzymaniu zdrowia oka jest często niedoceniana.
Spojówka pokrywa przednią część gałki ocznej (oprócz przezroczystej rogówki) oraz wyścieła wnętrze powiek, tworząc ciągłą, ruchomą powłokę, która umożliwia swobodne przesuwanie powieki po oku i dba, by jego powierzchnia pozostawała wilgotna i chroniona. Choć niepozorna, pełni wiele istotnych funkcji. Uczestniczy w produkcji łez, a dokładniej – wytwarza śluzowe mucyny, które sprawiają, że film łzowy przylega do powierzchni oka i chroni je przed wysychaniem. Ponadto wydziela substancje przeciwbakteryjne, stanowiąc ważną linię obrony przed infekcjami.
W ostatnich latach szczególną uwagę badaczy przyciągają funkcje immunologiczne spojówki. Oko, będące narządem wystawionym bezpośrednio na czynniki środowiskowe, musi jednocześnie bronić się przed patogenami i reagować na obce substancje tak, by nie zaburzyć ostrości widzenia. W tym skomplikowanym procesie ważną rolę odgrywają komórki odpornościowe osadzone właśnie w spojówce, specyficzne cząsteczki sygnalizacyjne i mechanizmy odporności śluzówkowej.
Zero wymówek, 100% emocji. Rusza kolejna odsłona akcji „Stadiony Bez Barier”
Już w najbliższy piątek, 29 sierpnia, rusza siódma edycja akcji „Stadiony Bez Barier”, promująca idee otwartości i integracji. Przez kolejne dwa tygodnie, do 15 września, każdy mecz 7. i 8. kolejki PKO Bank Polski Ekstraklasy oraz 8. i 9. serii spotkań Betclic 1. Ligi będzie mieć szczególny wymiar.
„Stadiony Bez Barier” to ogólnopolska inicjatywa, która od 2018 roku udowadnia, że stadion może być miejscem naprawdę otwartym – bezpiecznym, dostępnym i przyjaznym dla wszystkich kibiców. Akcja od lat zachęca osoby z niepełnosprawnościami do przeżywania piłkarskich emocji z trybun.
W ramach tej inicjatywy swoje siły łączą różne środowiska: Ministerstwo Sportu i Turystyki, Polski Związek Piłki Nożnej, Ekstraklasa S.A., Betclic 1. Liga, stowarzyszenia kibiców niepełnosprawnych oraz kluby dwóch czołowych lig piłkarskich w Polsce. Całość koordynuje Federacja Kibiców Niepełnosprawnych, która od 2016 roku działa jako ogólnopolska organizacja zrzeszająca Kluby Kibiców Niepełnosprawnych. Reprezentuje ich interesy, doradza klubom i ligom w sprawach dostępności oraz prowadzi działania edukacyjne.
MON: Bezpieczeństwo zaczyna się w domu – „Poradnik bezpieczeństwa” dla wszystkich Polaków
Świat zmienia się szybko, a wraz z nim zmieniają się zagrożenia.
Dezinformacja, cyberataki, ekstremalne zjawiska pogodowe, sabotaż czy terroryzm – to wyzwania, które mogą dotknąć każdego z nas. Dlatego Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji i Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, we wspólnym projekcie rządowym, przygotowało „Poradnik bezpieczeństwa” – praktyczny przewodnik, który zawiera niezbędne informacje, umożliwiające każdemu obywatelowi skuteczne przygotowanie i działanie w sytuacjach kryzysowych, takich jak wojna, klęski żywiołowe czy awarie infrastruktury.
– To bardzo ważny dzień dla polskiego bezpieczeństwa. Obrona ojczyzny to jest zadanie dla nas wszystkich. Przygotowanie do sytuacji kryzysowej to obowiązek państwa – żeby uświadomić, wyedukować i przygotować obywateli. Poradnik zawiera wskazówki, jak zachować się w różnych sytuacjach kryzysowych. To nie chodzi tylko i wyłącznie o najtrudniejszą sytuację – czas wojny – ale też o huragany, klęski żywiołowe, powodzie, pożary, o momenty zagrożeń terrorystycznych, o sytuacje, w których musimy się ewakuować, musimy podjąć decyzję o opuszczeniu naszego domu – powiedział Minister Obrony Narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz podczas konferencji prasowej, która odbyła się w Wojskowym Centrum Edukacji Obywatelskiej w Warszawie.
Ta rządowa publikacja została opracowana we współpracy z licznymi ekspertami oraz instytucjami w związku z rosnącymi wyzwaniami dla bezpieczeństwa Polski, jako odpowiedź na doświadczenia wynikające z wojny w Ukrainie, pojawiające się nowe zagrożenia oraz rosnące w związku z tym potrzeby społeczne. Publikacja obejmuje najważniejsze obszary związane z bezpieczeństwem współczesnego społeczeństwa – od cyberataków i dezinformacji, przez klęski żywiołowe, po sytuacje militarne i kryzysy infrastrukturalne. Na ponad 40 stronach przystępnej, książeczkowej formy publikacji znajdziemy proste i sprawdzone porady, a także spis najważniejszych numerów alarmowych i wskazówki, gdzie szukać wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych. Zawiera on również wzór rodzinnego planu na kryzys – prostego dokumentu z najważniejszymi informacjami, które pomogą we wcześniejszym zaplanowaniu działań w przypadku sytuacji kryzysowych.
– Nigdy wcześniej nie powstał tak kompleksowy dokument gwarantujący i wspierający bezpieczeństwo. Nigdy wcześniej nie zebrano w jednym miejscu wszelkich niezbędnych informacji dotyczących tego, jak reagować na sytuacje kryzysowe, od klęsk żywiołowych, po te najbardziej ekstremalne, jak wojna. Żyjemy w niebezpiecznych czasach za naszą wschodnią granicą rozgrywa się konflikt zbrojny, ale też przecież niemal każdego roku walczymy ze skutkami klęsk żywiołowych. Ten poradnik ma czynić nas bezpieczniejszymi – powiedział minister spraw wewnętrznych i administracji Marcin Kierwiński.
Każdy egzemplarz poradnika to realne narzędzie zwiększające bezpieczeństwo – dlatego trafi on wkrótce do wszystkich gospodarstw domowych w Polsce, aby każdy miał pod ręką wiarygodne źródło informacji i narzędzie. Wersja cyfrowa, w alfabecie Braille’a oraz w innych językach dostępna będzie na stronie: https://protect.checkpoint.com/v2/r02/___http://www.gov.pl/poradnikbezpieczenstwa/___.YzJlOnBhcDpjOm86Mzc5ZTVhMTc2ZDFkMzRhOGE5NTAxOGU4MDNhYTg3YjM6Nzo0OWIzOjQxZmRjOGIxNzQ3ZmNiMzE1MmFhOGFmMjExODU5ZTY5MGM1NzE3ZTlmMWJiNmRiMjViZmFlMmRkN2IzYWFjNTc6dDpGOkY oraz na stronach MON, MSWiA i RCB. Dodatkowo będzie istniała możliwość odebrania poradnika w najbliższym urzędzie miasta lub gminy. Dzięki temu każdy obywatel zyska szybki dostęp do wiedzy i praktycznych wskazań, które mogą uratować życie i zdrowie w sytuacjach kryzysowych.
– Każdy z nas ma wpływ na swoje bezpieczeństwo. Poradnik pokazuje, że nawet małe, proste działania w domu mogą mieć ogromne znaczenie w chwili kryzysu. Im lepiej jesteśmy indywidualnie przygotowani, tym silniejsze i bardziej odporne jest całe społeczeństwo – zastępca dyrektora RCB płk SG Mariusz Marchlewicz.
Projekt podkreśla konieczność budowania odporności społecznej i świadomego reagowania w obliczu współczesnych wyzwań. „Poradnik bezpieczeństwa” ma charakter uniwersalny – zawarte w nim zasady i wskazówki można dostosować do różnych grup wiekowych, warunków życia i miejsca pobytu. Niezależnie od sytuacji czy lokalizacji, pomaga lepiej przygotować się na możliwe zagrożenia. Publikacja ma charakter informacyjny i edukacyjny – jest narzędziem, z którego każdy może skorzystać, aby lepiej przygotować się na różne sytuacje w kryzysie. Korzystanie z niego jest dobrowolne.
Bezpieczeństwo to wspólna odpowiedzialność – zadbajmy o nie razem.
Audiodeskrypcja na meczach Jagiellonii Białystok – stadion coraz bardziej dostępny dla wszystkich kibiców
W poniedziałek, 25 sierpnia, na terenie Ośrodka Szkoleniowego Jagiellonii Białystok odbył się briefing prasowy z udziałem Marszałka Województwa Podlaskiego Łukasza Prokoryma, Prezesa Jagiellonii Ziemowita Deptuły oraz trenera pierwszej drużyny Adriana Siemieńca. Spotkanie dotyczyło nowej inicjatywy – wprowadzenia audiodeskrypcji podczas meczów Jagiellonii rozgrywanych na Chorten Arenie.
Od 1 września 2025 r. niższe limity dorabiania dla emerytów i rencistów
Od 1 września 2025 roku zmienią się zasady dorabiania dla emerytów i rencistów, którzy nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. Limity zostaną obniżone z powodu spadku przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2025 r.
Podkarpackie: Wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami
Ponad 1,5 miliarda złotych przeznaczyła w tym roku wojewoda podkarpacka na wsparcie osób z niepełnosprawnościami w regionie. To aż o 234 miliony złotych więcej, niż w 2024 roku.
Szacuje się, że w województwie podkarpackim mieszka około 320 tysięcy osób z niepełnosprawnościami (na ponad 2 mln mieszkańców – dane GUS z czerwca 2024 r.)
– Na Podkarpaciu takie osoby mogą liczyć na szerokie wsparcie – zaznacza Teresa Kubas-Hul, wojewoda podkarpacki. – W tym roku na ten cel przeznaczyłam 1 513 700 000 zł. To o 234 miliony więcej, niż w 2024 r. Wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów to jeden z moich priorytetów. Istotne jest, by nasze działania odpowiadały potrzebom i dawały osobom z niepełnosprawnościami zarówno w dużych aglomeracjach, jak i małych gminach równy dostęp do usług.
System wsparcia obejmuje między innymi pomoc finansową dla osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów. Na to zadanie zabezpieczonych jest w 2025 roku 1 161 000 059 zł, czyli o 132 771 000 zł więcej, niż w minionym roku.
Osoby z niepełnosprawnościami, które pozostają w miejscu zamieszkania otrzymują wsparcie w postaci specjalistycznych usług opiekuńczych. Mogą liczyć na pomoc opiekunki, opiekuna bądź terapeuty w codziennym funkcjonowaniu, uczeniu i samodzielności, prowadzeniu rehabilitacji i zapewnieniu dostępu do opieki zdrowotnej. W bieżącym roku w budżecie wojewody przeznaczonych jest na ten cel 16 700 000 zł (więcej o 4 230 000 zł niż w 2024 r.).
– Z kolei „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnościami” to program mający na celu zapewnienie wsparcia osobom z niepełnosprawnościami w codziennym życiu i aktywności społecznej – mówi Irena Marszałek-Czekierda, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim. – Asystent pomaga w wykonywaniu codziennych czynności, z którymi dana osoba ma trudności, jak ubranie się, higiena, prowadzenie gospodarstwa domowego, poruszanie się, komunikacja z otoczeniem itp.
W tym roku na ten cel pójdą 74 141 940 zł (w 2024 r. było to 49 950 348 zł).
– Wiem, ile troski i wysiłku wkładają opiekunowie, by właściwie zadbać o swoich najbliższych. Stąd też Program „Opieka wytchnieniowa”, który ma na celu wsparcie członków rodzin lub opiekunów osób niepełnosprawnych poprzez zapewnienie im czasowej, doraźnej pomocy w opiece – dodaje Teresa Kubas-Hul, wojewoda podkarpacki. – Program umożliwia opiekunom odpoczynek, regenerację sił oraz załatwienie spraw osobistych, podczas gdy osoba niepełnosprawna znajduje się pod fachową opieką.
Skierowany jest on do osób sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi od 2 do 16. roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności oraz osobami dorosłymi ze znacznym stopniem niepełnosprawności lub orzeczeniem traktowanym na równi ze znacznym stopniem niepełnosprawności. 16 776 830 zł – to kwota przeznaczona na ten cel w 2025 r. (w minionym było to 12 902 252 zł).
Kolejne wsparcie to mieszkania wspomagane, czyli miejsce, gdzie osoby z niepełnosprawnościami – przy wsparciu specjalistów – przygotowywane są do niezależnego, samodzielnego życia. Mieszkania te dostosowane są do indywidualnych potrzeb i możliwości ruchowych mieszkańców. Zapewniają im bezpieczne i komfortowe warunki do życia oraz uczą samodzielności.
– Osoby z niepełnosprawnościami uczą się tu, jak samodzielnie dbać o zdrowie, gospodarować pieniędzmi, spędzać wolny czas, załatwiać sprawy w urzędach, przygotowywać posiłki, robić zakupy, prać, sprzątać. Sami płacą za czynsz, prąd, wodę, pokryją koszty wyżywienia, zakupu lekarstw, przejazdów, udziału w imprezach kulturalno-rekreacyjnych i wycieczkach – tłumaczy dyrektor Irena Marszałek-Czekierda.
A wojewoda podkarpacki podkreśla, że wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów to jeden z jej priorytetów.
– Istotne jest, by nasze działania odpowiadały potrzebom i dawały osobom z niepełnosprawnościami zarówno w dużych aglomeracjach jak i małych gminach równy dostęp do usług. Stąd też bardzo dziękuję wójtom, burmistrzom, prezydentom, że zgłaszają chęć tworzenia kolejnych miejsc w których osoby z niepełnosprawnością przy wsparciu profesjonalistów będą mogły uczyć się samodzielności.
Kwota na mieszkania wspomagane w 2025 r. wyniosła 4 840 000 zł (w 2024 – 0 zł).
Z myślą o osobach potrzebujących powstają także centra opiekuńczo-mieszkalne. To sieć placówek pobytu dziennego i całodobowego, gdzie zapewnione są różnego rodzaju aktywności oraz rehabilitacje.
– Aktualnie na terenie województwa mamy 13 takich jednostek – podaje dyrektor Wydziału Polityki Społecznej w PUW.
Kwota na COM w 2025 to 19 317 209 zł (w 2024 r. 6 203 061 zł).
Istotna jest także rola środowiskowych domów samopomocy, które w stu procentach utrzymywane są z budżetu państwa a pobyt uczestników jest całkowicie bezpłatny. Na Podkarpaciu korzysta z nich ok. 3 tys. osób. Zabezpieczone w 2025 r. środki na ŚDS-y wynoszą 124 108 000 zł.
Środowiskowe domy samopomocy to ośrodki dziennego i całodobowego wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznym. Celem usług świadczonych w tego typu miejscach jest zwiększenie zaradności i samodzielności uczestników zajęć, a także ich integracja społeczna.
Natomiast domy pomocy społecznej służą osobom wymagającym całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogącym samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, którym nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych. Celem działania DPS jest zapewnienie mieszkańcom warunków bezpiecznego i godnego życia, intymności, niezależności dostosowanej do poziomu sprawności i podtrzymywanie samodzielności. Każdy z DPS zapewnia całodobową opiekę oraz zaspokaja niezbędne potrzeby bytowe, edukacyjne, społeczne i religijne. Kwota zapisana na DPS-y w tym roku to 96 779 000 zł (w ubiegłym było to 77 044 000 zł).
Wystartował 11. ADAMED SmartUP. Pasjonaci z Polski i Wietnamu tworzą rozwiązania dla seniorów i osób niewidomych
17 sierpnia br. w Warszawie ruszył 11. obóz naukowy ADAMED SmartUP organizowany przez Fundację Adamed. W nowej odsłonie, 23 pasjonatów i pasjonatek nauki z Polski i Wietnamu tworzy praktyczne rozwiązania dla seniorów i niewidomych. Pierwszy raz w historii uczestnicy pracują ze sztuczną inteligencją. Młodzi ludzie badają też zastosowanie terapii genowej w leczeniu raka. Zajęcia odbywają się na Politechnice Warszawskiej i Uniwersytecie Warszawskim. Po dwóch tygodniach, najlepsi dostaną granty na dalszy rozwój.
W Szpitalu w Skierniewicach ruszyła Poradnia Okulistyczna dla Dzieci
Nowy rok szkolny zbliża się wielkimi krokami. To najlepszy moment, by sprawdzić wzrok swoich dzieci. Niekiedy za problemami w nauce czy niechęcią do czytania kryją się właśnie kłopoty z widzeniem. W szpitalu w Skierniewicach, podległym Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Łódzkiego, ruszyła właśnie nowa Poradnia Okulistyczna dla Dzieci.
Dzieci odkrywają świat oczami. To nimi śledzą litery w książkach, rysują pierwsze kształty i z ciekawością patrzą na szkolną tablicę. Kiedy oczy nie funkcjonują prawidłowo, trudniej o koncentrację, chęć do nauki czy pewność siebie w codziennym życiu. W nowej poradni doświadczeni specjaliści pomagają zadbać o wzrok najmłodszych, diagnozują i dobierają odpowiednie metody leczenia. Bo zdrowe oczy to lepszy start, większa pewność siebie i więcej radości każdego dnia.
– Serdecznie zapraszam do nowo otwartej Poradni Okulistycznej dla Dzieci w szpitalu w Skierniewicach. Zadbajmy o wzrok naszych pociech. Badania okulistyczne są teraz szczególnie ważne dla najmłodszych pacjentów, ponieważ wielkimi krokami zbliża się nowy rok szkolny” – podkreśla lek. Małgorzata Terlecka-Maciejewska, zastępca dyrektora ds. opieki zdrowotnej szpitala w Skierniewicach.
Nowa poradnia to nie tylko gabinet lekarski. To miejsce, w którym specjalistyczna wiedza łączy się z empatią, a każdy pacjent traktowany jest indywidualnie. Tutaj dzieci poddawane są kompleksowej diagnostyce, a rodzice zyskują pewność, że wady wzroku zostaną wykryte i skorygowane na czas. Wczesne rozpoznanie problemów okulistycznych pozwala zatrzymać rozwój schorzeń.
Z bezpłatnych konsultacji może skorzystać każdy, wystarczy skierowanie do okulisty dziecięcego. Rejestracja odbywa się pod numerem telefonu: (46) 834-08-11.