Życie osób głuchoniewidomych jest pełne tajemnic, wyzwań i siły ludzkiego ducha. To świat, w którym cisza i ciemność towarzyszą codzienności, ale jednocześnie przestrzeń, gdzie determinacja i innowacje odgrywają kluczową rolę. Osoby głuchoniewidome, mimo wyjątkowych trudności, są źródłem niesamowitej inspiracji i nadziei. W tym rozdziale odkryjemy tajemnice ich życia, przyjrzymy się wyzwaniom, z jakimi się mierzą, oraz poznamy narzędzia i technologie, które pomagają im w codziennym funkcjonowaniu.
Autor: Fundacja Mir
04. Siła empatii: Rozumienie wzajemnych potrzeb – wolontariusz i osoba niewidoma
Empatia to jedna z najpiękniejszych cech ludzkiego charakteru. To zdolność do rozumienia i współczucia wobec drugiego człowieka, zdolność wczuwania się w jego emocje i potrzeby. Dzięki empatii możemy lepiej rozumieć innych i pomagać im w trudnych chwilach. Wyjątkowym przykładem siły empatii jest relacja między osobą niewidomą a wolontariuszem. Dlatego w tym miejscu pochylimy się nad charakterystyką osób z dysfunkcją wzroku oraz cechami wolontariusza.
05. Savoir Vivre wobec osób niewidomych
Savoir vivre to zestaw zasad kultury osobistej i etyki społecznej, które kształtują nasze zachowanie i relacje z innymi ludźmi. W kontekście pracy z osobami niewidomymi, zachowanie savoir vivre ma szczególne znaczenie, ponieważ odzwierciedla szacunek, empatię i umiejętność odpowiedniego dostosowywania się do potrzeb innych. W tym rozdziale przedstawimy dlaczego savoir vivre jest kluczowy w pracy z osobami niewidomymi oraz omówimy podstawowe zasady, które stanowią fundament właściwego zachowania.
06. Środowisko przyjazne osobom niewidomym – dostosowanie przestrzeni
Dostosowanie przestrzeni dla niewidomych jest obszarem, który odgrywa kluczową rolę w tworzeniu bardziej równych i inkludujących społeczeństw. To proces projektowania i modyfikacji środowisk, aby zapewnić łatwiejszy dostęp i wygodę osobom niewidomym co pozwala im pełniej uczestniczyć w życiu społecznym.
Stworzenie środowiska przyjaznego dla niewidomych odnosi się do procesu zaprojektowania i dostosowania zarówno przestrzeni publicznej jak i prywatnej tak, aby była ona bardziej dostępna i czytelna dla osób niewidomych i niedowidzących. Obejmuje ono wszelkie aspekty otoczenia, począwszy od ulic i chodników, przez budynki publiczne po wnętrza mieszkań. Ten proces ma na celu stworzenie środowiska, które nie tylko eliminuje bariery, ale także wspiera samodzielność, bezpieczeństwo i komfort niewidomych. Praca wolontariusza z osobą niewidomą w różnych przestrzeniach, zarówno publicznych jak i w zaciszu domowym, wymaga troski, uwagi i zrozumienia. Oto kilka kluczowych wskazówek, na co wolontariusz powinien zwrócić uwagę:
07. Znaczenie orientacji przestrzennej w życiu osób niewidomych
Orientacja przestrzenna jest kluczowym aspektem życia niewidomych. Pomagając osobom niewidomym w rozwijaniu umiejętności orientacji przestrzennej, wolontariusze mogą znacząco poprawić jakość ich życia i niezależność. W tym rozdziale przedstawimy techniki i wskazówki dotyczące pracy nad orientacją przestrzenną w kontekście współpracy z osobami niewidomymi.
08. Rola psa przewodnika we wsparciu osoby niewidomej
Pies przewodnik to wyjątkowy towarzysz i narzędzie, który odgrywa wyjątkową rolę w życiu osoby niewidomej. Zrozumienie jakie znaczenie ma pies przewodnik w kontekście wsparcia osób niewidomych jest kluczowe dla każdego, kto pracuje z tą grupą osób. W tym rozdziale omówimy dlaczego psy przewodniki są tak istotne i jakie korzyści przynoszą osobom niewidomym.
09. Ulgi ustawowe dla osób niewidomych i ich przewodników w transporcie publicznym.
Transport publiczny stanowi istotną część codziennego życia dla wielu ludzi umożliwiając im swobodne poruszanie się po mieście i spełnianie codziennych różnorodnych obowiązków. Dla osób niewidomych i niedowidzących oraz ich przewodników dostępność i łatwość korzystania z transportu publicznego odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu równych szans i pełnej integracji społecznej. Niniejszy rozdział poświęcony będzie zagadnieniom związanym z ulgami w transporcie publicznym jakie są dostępne dla osób niewidomych i niedowidzących i ich przewodników. Omówimy także znaczenie karty parkingowej, która stanowi kluczowe narzędzie ułatwiające korzystanie z miejsc parkingowych dedykowanych osobie niepełnosprawnej.
Osoby niewidome i ociemniałe mają prawo do ulgowych przejazdów środkami transportu publicznego – taka informacja z pewnością przyniesie ulgę tym, którzy zmagają się z trudnościami związanymi z utratą wzroku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, osoby uznane za niezdolne do samodzielnej egzystencji otrzymują szereg ulg w podróżowaniu środkami publicznego transportu zbiorowego.
Warto zaznaczyć, że osoby niewidome spełniające warunki określone w przepisach mogą skorzystać z ulgi wynoszącej aż 93% przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego w pociągach osobowych oraz autobusowego w komunikacji zwykłej. Dotyczy to biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych.
Dla osób niewidomych, które są uznane za niezdolne do samodzielnej egzystencji, przewidziane są również ulgi w wysokości 51% przy podróżach środkami publicznego transportu kolejowego w pociągach innych niż osobowe oraz autobusowego w komunikacji innej niż zwykła. Również tutaj ulgi obejmują bilety jednorazowe lub imienne miesięczne.
Osoby niewidome lub ociemniałe, które mają orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy, a nie są uznane za niezdolne do samodzielnej egzystencji, mogą skorzystać z ulgi w wysokości 37%. Przysługuje im ona przy podróżach pociągami osobowymi, pospiesznymi, ekspresowymi (PKP) oraz autobusami (PKS) w komunikacji zwykłej, przyśpieszonej i pośpiesznej. Również tutaj zasady obejmują bilety jednorazowe lub miesięczne imienne.
Aby skorzystać z przysługujących ulg, osoby niewidome muszą posiadać jeden z wymienionych dokumentów potwierdzających inwalidztwo, niezdolność do pracy lub niepełnosprawność z powodu stanu narządu wzroku. Wśród nich znajdują się wypisy z treści orzeczeń komisji lekarskich, lekarzy orzeczników ZUS, orzeczeń lekarzy rzeczoznawców KRUS, a także legitymacje emerytów-rencistów wojskowych lub policyjnych.
Ponadto warto nadmienić, iż w komunikacji miejskiej bezpłatne lub ulgowe przejazdy dla osoby niewidomej oraz jej przewodnika przysługują w zależności od uchwał miejscowych organów samorządu terytorialnego. Do ulgi 95% przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego autobusowego, na podstawie biletów jednorazowych jest uprawniony przewodnik lub opiekun towarzyszący w podróży osobie niewidomej.
Zapewnienie tych ulg to krok w kierunku bardziej dostępnej i równościowej przestrzeni publicznej dla osób z dysfunkcjami wzroku. Dzięki tym środkom wsparcia, osoby niewidome mogą łatwiej uczestniczyć w życiu społecznym, korzystając z publicznego transportu bez dodatkowych trudności finansowych.
10. Opieka nad osobami starszymi tracącymi wzrok w wyniku starości
W miarę jak starość niesie ze sobą różnego rodzaju wyzwania zdrowotne, utrata wzroku jest jednym z najpoważniejszych problemów, z jakimi starsze osoby mogą się borykać. Dla wolontariuszy, którzy chcą pomóc osobom starszym tracącym wzrok, istnieje wiele sposobów, aby uczynić życie tych osób bardziej komfortowym i pełnym wartości. W tym rozdziale dowiesz się, jak skutecznie opiekować się osobami starszymi, które tracą wzrok w wyniku starości.
11. Znaczenie kropki na papierze: Alfabet Braille’a i jego wpływ na życie niewidomych
Alfabet Braille’a, stworzony przez Louisa Braille’a w XIX wieku, stanowi niezwykłe narzędzie umożliwiające osobom niewidomym czytanie i pisanie. Jest to system dotykowy, w którym każdy znak reprezentuje konkretne litery, cyfry, znaki interpunkcyjne czy nawet specjalne symbole. Znajomość alfabetu Braille’a jest kluczowa dla osób niewidomych, otwierając przed nimi drzwi do nauki, komunikacji oraz niezależności.
„Książka dotykowa” – wystawa edukacyjna do 17 grudnia w Centrum Sztuki Mościce w Tarnowie
Książki dotykowe to wyjątkowe narzędzia edukacyjne stworzone z myślą o dzieciach niewidomych, niedowidzących oraz z niepełnosprawnością intelektualną. Te niepozorne publikacje, często o niewielkim formacie, zawierają wypukłe, a czasem ruchome elementy, które odwzorowują przedmioty codziennego użytku, zwierzęta czy inne obiekty. Dzięki temu najmłodsi mogą poznawać świat za pomocą dotyku.
Książki tego typu są zazwyczaj zbindowane lub połączone spiralą, co ułatwia ich użytkowanie. Kluczowym aspektem jest zastosowanie zarówno czarnego druku, jak i alfabetu Braille’a. Pozwala to na wspólne czytanie przez dziecko niewidome oraz pozostałych członków rodziny, wspierając jednocześnie naukę Braille’a w sposób naturalny i przyjazny.
Korzyści płynące z książek dotykowych wykraczają poza samą naukę czytania. Dzieci dzięki nim rozwijają sprawność manualną, koordynację wzrokowo-ruchową, umiejętność rozpoznawania kształtów oraz zmysł dotyku. Publikacje te wspomagają także rozwój językowy i pobudzają wyobraźnię.
Od 29 listopada do 17 grudnia w holu Centrum Sztuki Mościce można odwiedzić wyjątkową wystawę poświęconą książkom dotykowym, zabawkom oraz materiałom dydaktycznym dla osób niewidomych i słabowidzących. Wystawa to niepowtarzalna okazja, aby zobaczyć z bliska, jak wyglądają te unikalne pomoce edukacyjne. Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny.