Według najnowszych badań aż 89,63% dzieci w wieku 7–14 lat codziennie korzysta z telefonu lub tabletu, spędzając średnio 4 godziny i 8 minut przed ekranem. Długotrwałe skupianie wzroku na obiektach znajdujących się blisko może prowadzić do przyspieszonego rozwoju krótkowzroczności, a także do „cyfrowego” zmęczenia wzroku. Jak chronić zatem wzrok najmłodszych? Czytaj dalej →

Coraz więcej godzin spędzanych przed ekranami, ograniczona ilość czasu na świeżym powietrzu i niewystarczająca ekspozycja na naturalne światło słoneczne przyczyniają się do wzrostu liczby dzieci ze zdiagnozowaną krótkowzrocznością, objawiającą się gorszą jakością widzenia na dalekie odległości. Roczny przyrost krótkowzroczności jest najszybszy u osób poniżej 10 roku życia. Większą progresję można zaobserwować zwłaszcza u dzieci z wysoką krótkowzrocznością, z którą do 2050 roku może zmagać się nawet 10% światowej populacji. Czym jest wysoka krótkowzroczność i dlaczego stanowi tak duże zagrożenie dla zdrowia oczu dzieci?
Krótkowzroczność to wada wzroku, w której światło ogniskuje się przed siatkówką zamiast bezpośrednio na niej, powodując rozmazany obraz odległych obiektów. W przypadku wysokiej krótkowzroczności, gdy wada przekracza -6,00 dioptrii, dochodzi do znacznego wydłużenia gałki ocznej, często powyżej 26 mm.
Rozwój tej wady nie jest kwestią przypadkową – determinują go zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Badania wykazały, że w ludzkim genomie zidentyfikowano prawie 200 miejsc związanych z krótkowzrocznością, ale nie odkryto jeszcze jednego konkretnego genu, który byłby za nią odpowiedzialny. Wiadomo jednak, że jeśli jedno z rodziców ma krótkowzroczność, istnieje duże prawdopodobieństwo, że również dziecko będzie zmagać się z tą wadą. Dodatkowo, wraz z postępem technologicznym i zmianą nawyków, krótkowzroczność staje się coraz bardziej powszechna. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), do 2030 roku aż 3,4 miliarda ludzi będzie krótkowzrocznych. Czytaj dalej →

Skąd wzięła się u ludzi na całym świecie miłość romantyczna i dlaczego była promowana w ewolucji człowieka? Była potrzebna, żeby dawać gwarancję trwania związku, wspierać zaangażowanie między partnerami, dawać poczucie bezpieczeństwa, a przez to – zwiększać liczbę ich dzieci – potwierdzają to wnioski z ankiety w 90 krajach. Czytaj dalej →

Zima to czas, gdy wielu z nas chętnie korzysta z uroków ferii i aktywności na świeżym powietrzu. Narty, snowboard, czy spacer po zaśnieżonych szlakach to nie tylko świetny sposób na spędzenie wolnego czasu, ale także doskonała okazja do poprawy kondycji fizycznej i psychicznej. Zimową porą często zapominamy jednak o ochronie naszych oczu, błędnie sądząc, że słońce nie oddziałuje na wzrok tak intensywnie, jak latem. Tymczasem odpowiednia ochrona wzroku zimą jest kluczowa, ponieważ promieniowanie UV, odbijające się od śniegu i lodu, może powodować liczne uszkodzenia oczu, które niekiedy mają charakter trwały. Jak chronić wzrok podczas aktywności na świeżym powietrzu? Czytaj dalej →

Autor: Klaudia Torchała

Język jest materią żywą. Słowo potrafi z jednej strony krzywdzić i ranić, z drugiej uskrzydlać i wspierać. Niektóre zwroty czy pojedyncze słowa odchodzą do lamusa, nabierają innego znaczenia lub są zastępowane innymi, bo wydają nam się stygmatyzujące. Czy dlatego coraz częściej słyszymy wyrażenie: „osoba z niepełnosprawnością” zamiast: „osoba niepełnosprawna”?
Językoznawca dr hab. Marek Łaziński, profesor Uniwersytetu Warszawskiego zaznacza, że przymiotnik niepełnosprawny(a) nie ma długiej historii i też na początku nie był powszechnie akceptowany.
– Przymiotnik „niepełnosprawny(a)” notowany jest w słownikach dopiero od lat dziewięćdziesiątych, w tekstach prasowych pojawił się niewiele wcześniej i wcale nie od początku był akceptowany. W połowie lat dziewięćdziesiątych pojawiła się na krótko nazwa „sprawny inaczej”, ale stała się tylko karykaturą grzeczności – wyjaśnia profesor na stronie internetowej Rady Języka Polskiego.
Równocześnie dodaje, że oba określenia – „niepełnosprawny(a)”, jak i „z niepełnosprawnością” – mają swoich zwolenników i przeciwników. Zdaniem profesora też tradycyjna przymiotnikowa forma, czyli ta pierwsza, nie jest nazwą automatycznie stygmatyzującą, tak jak twierdzą jej przeciwnicy.
– Tradycyjna nazwa przymiotnikowa „niepełnosprawny” na pewno nie stygmatyzuje nikogo w intencji nadawców – wyjaśnia.
Z kolei dalej zauważa, że wyrażenie przyimkowe „z niepełnosprawnością” nie musi sugerować, że niepełnosprawność jest rzeczą.
– W polszczyźnie częste są narzędnikowe określenia cechy z przyimkiem z, np. „człowiek z problemami” / „z przeszłością” / „z blizną”, ale też „z charakterem” czy „z klasą” –  podaje przykłady.
To właśnie tę nazwę stosuje się coraz częściej oficjalnie, w języku urzędowym stała się podstawową.
– Dziś zapewne większość osób dotkniętych niepełnosprawnością, ich bliskich, lekarzy mówi na co dzień niepełnosprawny(a) / osoba niepełnosprawna. Przypuszczam, że za kilka lat zwycięży nowa nazwa. W tej chwili obserwujemy zmiany na bieżąco, dlatego lepiej powstrzymać się od ocen kategorycznych i wykluczających z każdej ze stron – podkreśla profesor. Czytaj dalej →

Autor: Klaudia Torchała

Jaskry nie można wyleczyć. Kradnie nam wzrok i wcale nie jest przypisana starości. Nowe okulary na nosie, po badaniu jedynie ostrości widzenia, nie świadczą o tym, że na dnie oka nie czai się ta podstępna choroba, którą ma około milion Polaków, a połowa z nich o tym nie wie. O diagnostyce i leczeniu jaskry opowiada prof. dr hab. n. med. Iwona Grabska-Liberek, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.
Najczęściej dopóki dobrze widzimy albo okulary nam w tym pomagają, nie zaprzątamy sobie głowy regularnymi badaniami oczu. Ale, gdy przekraczamy pewien wiek coraz trudniej przeczytać nam np. menu w restauracji. Idziemy więc do okulisty i mamy szczęście, jeśli oprócz dobrania nowych szkieł, zbada nam ciśnienie wewnątrzgałkowe lub dno oka. Jeśli okaże się, że ciśnienie jest zbyt wysokie, czyli powyżej przyjętej normy 10-21 mmHg, zaczynają się schody. Jest się czym martwić? O czym w ogóle świadczy wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe?
Zacznę może od tego, że jeżeli mamy w rodzinie osobę, która chorowała lub choruje na jaskrę, nawet jeśli była to prababcia, to powinniśmy wcześniej, zanim będziemy potrzebować okularów do czytania – czyli najczęściej już po 40. roku życia –  pojawić się u okulisty, by przebadać się w kierunku jaskry. Również jeżeli mamy migreny, zimne stopy i ręce, cukrzycę lub wysoką krótkowzroczność – powyżej minus 6 dioptrii – to również powinniśmy badać się wcześniej, zanim potrzebować będziemy okularów w związku z prezbiopią, czyli po prostu tzw. starczowzrocznością. Natomiast – odpowiadając już konkretnie na pytanie – to owszem, wysokie ciśnienie w oku jest niepokojącym objawem. Okulista musi, oprócz bardzo dokładnego wywiadu dotyczącego stanu zdrowia pacjenta, wykonać lub zlecić kolejne badania. Może się okazać, że to na razie nie jest nic groźnego, bo możemy mieć tzw. nadciśnienie oczne bez objawów jaskrowych, ale niestety, najczęściej w takim przypadku, diagnozuje się już jaskrę.
Jakie badania są w takim razie konieczne, by stwierdzić jednoznacznie, że to jaskra i określić jej rodzaj? Dostajemy skierowanie na przykład na pachymetrię, perymetrię, OCT RNFL, ale niewiele nam to mówi.
Każde badanie okulistyczne powinno składać się z pewnych stałych elementów: wywiadu; badania autorefraktorem, który pozwala na określenia wady wzroku, i tonometrem do  pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego. W lampie szczelinowej lekarz ocenia też przedni odcinek oka, rozszerza źrenice, jeśli nie ma podejrzeń jaskry wąskiego kąta i bada dno oka. W przypadku podejrzenia jaskry wykonuje parymetrię automatyczną, czyli bada pole widzenia. Przeprowadza też badanie obrazowe – OCT,  czyli optyczną koherentną tomografię oka tarczy nerwu wzrokowego i plamki, bo na niej też występują pierwsze zmiany jaskrowe. Analizuje grubość włókien nerwowych i komórek zwojowych. A jeżeli podejrzewa się jaskrę wąskiego kąta, ocenia się oko w AS-OCT (optycznej koherentnej tomografii) przedniego odcinka oka. Lepsza jednak do oceny struktury oka jest ultrabiomikroskopia (UBM), czyli taka odmiana USG, którą wykonuje się  w przednim odcinku gałki ocznej na przykład w schorzeniach właśnie kąta przesączania lub ciała rzęskowego. Warto też wiedzieć, że jeżeli nie mamy ewidentnych zmian, to możemy wykluczyć jaskrę wąskiego kąta. U pacjenta z podejrzeniem lub świeżo wykrytą jaskrą w pierwszych dwóch latach wykonujemy badania co cztery miesiące (pole widzenia), a w przypadku dużego ryzyka progresji OCT nawet co trzy miesiące. Dopiero zmiana parametrów może powiedzieć: „tak to jest jaskra”. W niektórych przypadkach wcale to nie jest oczywiste. Proszę też pamiętać, że zmiany w OCT czy w polu widzenia, to nie są zmiany widoczne od pierwszych oznak utraty komórek nerwu wzrokowego. Te pierwsze zmiany są niemożliwe do  wykrycia. Można jeszcze spróbować badania elektrofizjologicznego. Dzięki tej metodzie możemy wykryć zaburzenia w przewodnictwie nerwów, ale to nie jest standard w każdym przypadku. Czytaj dalej →

„Jak uniknąć konfliktów majątkowych w rodzinie. Porozmawiaj o tym z notariuszem” – tak brzmi temat 15. edycji Dnia Otwartego Notariatu. W sobotę 23 listopada ponad 400 notariuszy w 36 miastach w Polsce będzie udzielało bezpłatnych informacji prawnych stacjonarnie, telefonicznie oraz online.
Tegoroczny temat Dnia Otwartego Notariatu został wybrany nieprzypadkowo – notariusze jako eksperci w sprawach związanych z przekazywaniem majątku wiedzą, jak uniknąć konfliktów majątkowych w rodzinie, i służą w tym zakresie konkretnymi rozwiązaniami prawnymi. Szczególny nacisk zostanie położony w tym roku na przybliżenie i wyjaśnienie skutków prawnych m.in. następujących czynności notarialnych: Czytaj dalej →

Sny są tajemniczym i fascynującym elementem ludzkiego doświadczenia, ale dla osób niewidomych ich przebieg może znacząco różnić się w zależności od wieku, w którym doszło do utraty wzroku. Odpowiedź na pytanie, jak śnią osoby niewidome, nie jest jednoznaczna, ponieważ sny tych osób są ściśle powiązane z tym, kiedy utraciły one zdolność widzenia. Oznacza to, że nie wszyscy niewidomi śnią w taki sam sposób. Przyjrzyjmy się temu zjawisku bliżej. Czytaj dalej →

Wzmocnienie mięśni oka może pomóc poprawić zdolność widzenia, zwłaszcza w przypadku problemów ze zmęczeniem oczu, nadwyrężeniem lub zaburzeniami akomodacji. Ćwiczenia mięśni oczu mogą przynieść ulgę, szczególnie dla osób pracujących przy komputerze lub często wytężających wzrok.
Długotrwała praca przy komputerze, korzystanie ze smartfonów lub oglądanie telewizji może powodować zmęczenie oczu (tzw. zespół widzenia komputerowego). Regularne ćwiczenia mięśni oczu pomagają złagodzić to zmęczenie i poprawić ich wytrzymałość. Ćwiczenia mogą pomóc w poprawie koncentracji i zdolności do skupiania wzroku na różnych odległościach, co jest korzystne dla osób mających trudności z widzeniem zarówno bliskich, jak i dalekich obiektów. U osób z problemami z zezem lub niedowidzeniem (amblyopią) specjalne ćwiczenia oczu mogą pomóc w poprawie koordynacji i synchronizacji ruchów gałek ocznych, prowadząc do lepszego widzenia obuocznego. Regularne ćwiczenia mogą pomóc wzmocnić mięśnie odpowiedzialne za ruchy gałek ocznych, co może być pomocne w przypadku problemów z koordynacją i śledzeniem ruchomych obiektów.
Ćwiczenia oczu, polegające na wyostrzaniu tekstu na bliskie i dalekie odległości, mogą poprawić pracę soczewki wewnątrzgałkowej, zwłaszcza u osób które mają problemy ze sprawnością akomodacji, czyli szybkim wyostrzaniem obrazów znajdujących się w różnych odległościach. Nie wolno mylić z presbiopią, która jest naturalnym zjawiskiem, utraty elastyczności soczewki, którego nie da się wyćwiczyć. Ćwiczenia, takie jak częste mruganie, mogą pomóc w nawilżaniu oczu, co jest szczególnie ważne dla osób spędzających wiele godzin przed ekranami komputerów lub w klimatyzowanych pomieszczeniach. Dzięki ćwiczeniom można poprawić zdolność oczu do poruszania się w harmonii, co może pomóc w eliminacji problemów z koncentracją wzroku, np. podczas czytania. – wyjaśnia Katarzyna Semeniuk, optometrystka z Centrum Okulistycznego Nowy Wzrok.
Ćwiczenia mięśni oka mogą przynieść wiele korzyści, szczególnie w zakresie poprawy komfortu widzenia oraz ogólnego zdrowia. Oto kilka prostych sposobów i ćwiczeń, które mogą pomóc wzmocnić mięśnie oczu. Jednak przed wprowadzeniem tych ćwiczeń warto skonsultować się ze specjalistą, aby mieć pewność, że ćwiczenia wykonywane są w odpowiedni sposób. Czytaj dalej →

Jakiś czas temu w mediach społecznościowych pojawiło się nagranie, w którym młoda dziewczyna chwali się efektem zabiegu trwałej zmiany koloru oczu. Specjaliści ostrzegają przed kolejną modą, która niesie ze sobą niebezpieczeństwo uszkodzenia a nawet utraty wzroku.
Operacje plastyczne, które mają na celu trwałą zmianę koloru znane są od około dekady, ale w ciągu ostatnich kilku lat stają się coraz bardziej popularne.
Zabiegi zwane implantami tęczówki uzyskały aprobatę US Food and Drug Administration dla osób, którym brakuje części lub całej tęczówki, ale żaden zabieg nie został zatwierdzony do celów kosmetycznych.
W styczniu Amerykańska Akademia Okulistyki wydała nawet ostrzeżenie o ryzyku utraty wzroku i komplikacjach związanych z dwoma zabiegami zmiany koloru oczu: implantami tęczówki i keratopigmentacją.
Keratopigmentacja polega na użyciu lasera do utworzenia tunelu w powierzchownej rogówce i umieszczenia w niej pigmentu. Taki zabieg może powodować komplikacje, które obejmują m.in. ślepotę, jaskrę, zapalenie błony naczyniowej oka.
Choć w 2018 roku zrobiło się głośno o kobiecie, która poleciała do Kolumbii, aby zmienić kolor swoich oczu, a na skutek komplikacji niemal całkowicie utraciła wzrok, zabiegi nadal znajdują zwolenników.
Na TikToku można obejrzeć kilka filmików ukazujących efekty zabiegów przeprowadzonych w klinice znajdującej się w Nicei we Francji. Najpopularniejsze nagranie ma ponad 20 mln wyświetleń i niemal 15 tys. komentarzy. Czytaj dalej →