Mazowsze stawia na empatię i równość szans – w 2025 roku zarząd województwa przeznaczył niemal 3,6 mln zł ze środków PFRON na inicjatywy wspierające osoby z niepełnosprawnościami. Wśród nowości tegorocznej edycji znalazły się działania promujące aktywność społeczną i zawodową. Dużym zainteresowaniem cieszyły się dotacje na usługi wspierające – m.in. asystencja osobista.,
Samorząd Mazowsza systematycznie rozwija inicjatywy sprzyjające włączaniu społecznemu, zrozumieniu i wzajemnemu wsparciu. W 2025 roku niemal 3,6 mln zł ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych trafiło na projekty, które mają realnie poprawić codzienne funkcjonowanie i jakość życia osób z niepełnosprawnościami.
Kategoria: Artykuły
Prawo.pl: po siedmiu latach opublikowano zalecenia Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami dla Polski
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich poinformowało 13 września, że na stronie Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych opublikowane zostały zalecenia Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami dla Polski – podaje Prawo.pl. Serwis zwraca uwagę, że nastąpiło to po siedmiu latach od ich wydania. Dokument dostępny jest w języku polskim i angielskim, a także w Polskim Języku Migowym (PRJM) oraz w języku łatwym do czytania i rozumienia (ETR).
We wrześniu 2018 r. Komitet ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami dokonał pierwszego przeglądu wdrażania przez Polskę Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych z 2006 r. i wydał rekomendacje wobec naszego kraju.
Jak czytamy na łamach Prawo.pl, w środę 13 sierpnia 2025 r. Biuro RPO poinformowało, że ww. zalecenia zostały wreszcie opublikowane w języku polskim i angielskim, a także w Polskim Języku Migowym (PRJM) oraz w języku łatwym do czytania i rozumienia (ETR). Są one dostępne na stronie Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.
Serwis podaje, że opóźnienia w publikacji wzbudziły sprzeciw Rzecznika Praw Obywatelskich, działającego także jako organ monitorujący wdrażanie Konwencji. „Władze państwowe zobligowane są do przedłożenia kolejnego sprawozdania z realizacji Konwencji do 25 września 2026 r., uwzględniającego postępy we wdrożeniu Uwag Komitetu z 2018 r.” – pisał Valeri Vachev, zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich 9 lipca 2024 r. w wystąpieniu do Łukasza Krasonia, wiceministra rodziny, pracy i polityki społecznej, pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych, cytowany przez Prawo.pl.
Jak informuje Prawo.pl, uwagi Komitetu wskazują na poczynione postępy, lecz przede wszystkim skupiają się na obszarach, które wymagają podjęcia działań w celu zapewnienia realizacji postanowień Konwencji w prawie i w praktyce.
Według serwisu przepis art. 33 ust. 3 Konwencji podkreśla obowiązek państw-stron do zapewnienia, by społeczeństwo obywatelskie, w szczególności osoby z niepełnosprawnościami i reprezentujące je organizacje, były włączone w proces monitorowania wdrażania Konwencji i umożliwiono im pełne uczestnictwo w tym procesie. Komitet ONZ w Komentarzu ogólnym nr 7 podkreślił, że zarówno Konwencja, jak i związane z nią strategie wdrażania powinny być przetłumaczone i udostępnione osobom reprezentującym szeroką różnorodność niepełnosprawności. Państwa-strony powinny również zapewnić osobom z niepełnosprawnościami dostęp do informacji, które pozwolą im zrozumieć i ocenić kwestie związane z procesem decyzyjnym oraz wnieść znaczący wkład w proces monitorowania.
Pełny tekst artykułu:
https://www.prawo.pl/kadry/zalecenia-komitetu-onz-ds-praw-osob-z-niepelnosprawnosciami-dla-polski,534420.html
NIK: Orzekanie i ustalanie poziomu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami w Wielkopolsce – więcej trudności niż realnej pomocy
Orzekanie o niepełnosprawności i ustalanie poziomu potrzeby wsparcia to kluczowe elementy polityki społecznej. Od nich zależy dostęp osób z niepełnosprawnościami do świadczeń i usług, w tym do nowego świadczenia wspierającego, które od 2024 roku wypłaca ZUS. Jednak najnowsza kontrola Najwyższej Izby Kontroli pokazuje, że system boryka się z poważnymi problemami, które wymagają szybkich działań naprawczych.
W badanych jednostkach – m.in. w starostwach powiatowych w Wolsztynie i Wrześni, PCPR w Wągrowcu oraz w Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu – stwierdzono poważne niedobory specjalistów. Brakowało zwłaszcza psychiatrów i otolaryngologów, a także okulistów, neurologów, pediatrów czy ortopedów. Zdaniem przewodniczących zespołów przyczyną były zbyt niskie stawki, które nie zachęcają lekarzy do pracy w orzecznictwie. W efekcie decyzje wydawali lekarze spoza wymaganych specjalizacji, co mogło prowadzić do błędnych rozstrzygnięć.
Kontrola wykazała, że wiele orzeczeń miało bardzo lakoniczne i nieprecyzyjne uzasadnienia. To utrudniało osobom zainteresowanym odwołanie się od decyzji. Co więcej, lekarze sporządzali oceny stanu zdrowia w sposób nierzetelny – często pomijając prognozę przebiegu choroby. Tego rodzaju praktyki, zdaniem NIK, podważają przejrzystość systemu i sprawiają wrażenie arbitralności decyzji.
Wzory wniosków w powiatowych zespołach zawierały zapisy, których nie przewidują przepisy prawa. Wnioskodawcy musieli m.in. składać oświadczenia pod groźbą odpowiedzialności karnej czy deklaracje o pokryciu kosztów dodatkowych badań, jeśli korzystali z usług lekarza spoza publicznej służby zdrowia. Takie wymagania były bezpodstawne i mogły zniechęcać do ubiegania się o wsparcie.
Niewystarczający nadzór i wielomiesięczne opóźnienia
NIK wskazała, że Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Poznaniu nie sprawował należytej kontroli nad powiatami. W latach 2023–2024 z 12 zaplanowanych kontroli przeprowadzono tylko 5.
Jednocześnie wystąpiły ogromne opóźnienia w rozpatrywaniu wniosków o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia. Do końca 2024 roku rozpatrzono zaledwie 25,7% złożonych wniosków, a na początku 2025 roku zaległości sięgały prawie 24 tys. spraw. Ponad dwie trzecie z nich przekroczyło ustawowy, trzymiesięczny termin.
Kontrola wykazała także, że żaden z badanych zespołów nie spełniał minimalnych wymagań w zakresie dostępności architektonicznej, cyfrowej i komunikacyjnej. Osoby poruszające się na wózkach musiały korzystać z trudnych i niebezpiecznych tras, a osoby z niepełnosprawnością słuchu czy wzroku nie miały zapewnionych odpowiednich narzędzi komunikacyjnych. Dodatkowo instytucje nie były przygotowane na ewakuację osób z ograniczeniami – brakowało odpowiednich procedur, sygnalizacji świetlnej, dźwiękowej czy dotykowej.
Zdaniem NIK tylko zdecydowane reformy pozwolą na stworzenie systemu, który będzie skutecznie wspierał osoby z niepełnosprawnościami i zapewniał im godny dostęp do należnych świadczeń.
Canon World Unseen Exhibition – poruszająca podróż do świata wyobraźni i dotyku w Ustroniu Morskim
Letni wypoczynek może nie tylko relaksować, ale również inspirować i uwrażliwiać. W Ustroniu Morskim, jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc na polskim wybrzeżu, pojawiła się wystawa, która zaprasza do świata osób niewidomych i słabowidzących. World Unseen, projekt stworzony przez firmę Canon, redefiniuje pojęcie dostępności w kulturze i otwiera nowe ścieżki doświadczania sztuki wieloma zmysłami. Wystawę będzie można oglądać bezpłatnie do końca sierpnia (od poniedziałku do piątku od 10:00- 16:00) na terenie Ośrodka Leczniczo-Rehabilitacyjnego Polskiego Związku Niewidomych „Klimczok”.
Warszawscy policjanci szkolili się z komunikacji z osobami niewidomymi i słabowidzącymi
Funkcjonariusze oraz pracownicy cywilni Komendy Rejonowej Policji Warszawa IV wzięli udział w specjalistycznych warsztatach poświęconych zasadom kontaktu z osobami z niepełnosprawnością wzroku. Spotkanie poprowadziła Anna Dąbrowska – ekspert z Gabinetu Komendanta Głównego Policji, od lat angażująca się w działania na rzecz tej grupy osób.
Szkolenie miało charakter zarówno teoretyczny, jak i praktyczny. Uczestnicy, korzystając z gogli symulacyjnych, mogli na własnej skórze doświadczyć, jak wygląda codzienne funkcjonowanie osób niewidomych lub słabowidzących. Ćwiczenia obejmowały m.in. poruszanie się w przestrzeni w roli osoby z dysfunkcją wzroku oraz towarzyszącego jej przewodnika.
W części teoretycznej omówiono przepisy Ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, a także procedury obowiązujące podczas wykonywania czynności służbowych, takich jak przesłuchania. Dzięki temu funkcjonariusze i pracownicy cywilni zdobyli wiedzę, która pozwoli im lepiej wspierać osoby z niepełnosprawnością wzroku w codziennej pracy.
Organizatorzy podkreślają, że tego typu inicjatywy nie tylko zwiększają kompetencje uczestników, ale również wzmacniają wizerunek Policji jako formacji otwartej, profesjonalnej i wrażliwej na potrzeby wszystkich obywateli.
Bez barier i trudnych słów. Santander Bank Polska stawia na dostępność i zrozumiałą komunikację
Santander Bank Polska systematycznie pracuje, aby zapewniać dostępność swoich usług. Niezależnie od tego, czy klient korzysta z aplikacji mobilnej lub odwiedza oddział, bank dąży do tego, aby każda forma kontaktu była intuicyjna, zrozumiała i dostępna.
Zgodnie z wymaganiami Polskiego Aktu o Dostępności, Santander Bank Polska wprowadził wiele udogodnień: od prostego języka i przyjaznej formy dla dokumentów, przez cyfrowe rozwiązania zgodne ze standardami WCAG, aż po urządzenia samoobsługowe dostosowane do indywidualnych potrzeb klientów.
Dodatek dopełniający do renty socjalnej: Co dalej z pracami nad rozszerzeniem uprawnień obejmujących osoby pobierające inne świadczenia niż renta socjalna?
Poseł Marek Rząsa skierował do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej interpelację dotyczącą postępu prac legislacyjnych nad rozwiązaniami dla osób z orzeczoną całkowitą niezdolnością do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, które nie pobierają renty socjalnej, lecz inne świadczenia.
W odpowiedzi sekretarz stanu Łukasz Krasoń poinformował, że w Ministerstwie przygotowano projekt ustawy o tzw. dodatku dopełniającym, którego celem jest rozszerzenie uprawnień do pobierania tego świadczenia. Nowe świadczenie miałoby objąć osoby z poważną niepełnosprawnością, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnego funkcjonowania, ale nie kwalifikują się do renty socjalnej.
Projekt ustawy został już zgłoszony do Wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów, jednak nie został jeszcze do niego wpisany. Jak wyjaśnia ministerstwo, zagadnienie wymaga dalszej analizy – szczególnie pod kątem finansowym – i właśnie dlatego prowadzone są uzgodnienia z Ministerstwem Finansów.
Dopiero po wpisaniu projektu do wykazu możliwe będzie skierowanie go do szerokich konsultacji publicznych i opiniowania – zgodnie z obowiązującym regulaminem pracy Rady Ministrów.
Co ważne, powołano już roboczy zespół, złożony z przedstawicieli Ministerstwa Finansów i MRPiPS, który analizuje obecne wydatki na wsparcie osób z niepełnosprawnościami oraz ich rodzin. Dalsze działania legislacyjne będą uzależnione od wyników tej analizy.
W planach są również uzgodnienia z innymi resortami, opiniowanie projektu przez instytucje rentowe oraz otwarte konsultacje z organizacjami pozarządowymi. Po publikacji projektu na stronie Biuletynu Informacji Publicznej każda zainteresowana osoba będzie mogła zgłosić swoje uwagi.
Na ten moment brakuje konkretnego terminu wpisu projektu do wykazu, a co za tym idzie – nie można również określić, kiedy projekt trafi do Sejmu.
Asystent wspiera, by opuścić Dom Pomocy Społecznej
Nauka codziennego funkcjonowania (m.in. zarządzanie budżetem, dbanie o sprawy finansowe i mieszkaniowe, robienie zakupów oraz utrzymanie czystości), pomoc w nawiązywaniu i podtrzymywaniu relacji społecznych, a także w rozwijaniu zainteresowań i aktywności, towarzyszenie w korzystaniu z pomocy specjalistycznej oraz indywidualne wsparcie każdego uczestnika… To tylko część działań podejmowanych przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łodzi w ramach realizacji usług asystenta usamodzielniania dla osób z niepełnosprawnościami. Tego rodzaju wsparcie jest skierowane do osób przebywających w Domu Pomocy Społecznej lub oczekujących na miejsce w takiej placówce. Celem podejmowanych działań jest możliwie jak największe usamodzielnienie uczestników oraz odroczenie lub rezygnacja z pobytu w instytucji całodobowej opieki.
Usługi asystenta usamodzielniania są prowadzone w ramach projektu pod nazwą „Centrum Usług Środowiskowych”, który jest dofinansowany z Funduszy Europejskich i który jest realizowany wspólnie przez Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych w roli lidera i przy współpracy z łódzkim MOPS, Miastem Łódź (Oddziałem ds. Osób z Niepełnosprawnościami i Dostępności w Wydziale Zdrowia i Spraw Społecznych), firmą Kłos Sp. z o. o., Fundacją Pomocy Niepełnosprawnym „Okaż Serce”, Stowarzyszeniem Wsparcie Społeczne „Ja-Ty-My”, Łódzkim Sejmikiem Osób Niepełnosprawnych, Fundacją Piotrkowska 17 oraz Fundacją Wiosna Jesień.
Wsparciem asystenta usamodzielniania w ramach wspomnianego programu zostało objętych pięć osób z niepełnosprawnościami. Projekt zakłada bardzo indywidualne podejście – jeden asystent na jednego uczestnika, co pozwala na niezwykle intensywną i dostosowaną do potrzeb pracę. Kolejnych 60 osób przebywających w Domu Pomocy Społecznej lub oczekujących na miejsce w takiej placówce zostanie także objętych takim wsparciem usamodzielniającym w ramach realizowanego przez łódzki MOPS projektu „Usługi społeczne dla Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego”, który jest dofinansowany również z Funduszy Europejskich.
– Według danych Regionalnego Planu Rozwoju Usług Społecznych i Deinstytucjonalizacji dla Województwa Łódzkiego na lata 2023-2025, obecnie w regionie mieszka 291 tysięcy osób potrzebujących wsparcia z powodu wieku, stanu zdrowia, niepełnosprawności – mówi Piotr Kowalski, dyrektor MOPS w Łodzi. – W gronie tym jest 105 tysięcy osób całkowicie lub poważnie niesamodzielnych, czyli niecałe 40 procent. A to oznacza, że nie wszyscy muszą przebywać w takim miejscu jak Dom Pomocy Społecznej. Prowadzimy szereg działań mających na celu rozwój usług środowiskowych tak, by potrzebująca wsparcia osoba mogła zostać w swoim dotychczasowym środowisku jak najdłużej i by umieszczenie w Domu Pomocy Społecznej było rozwiązaniem naprawdę ostatecznym. Wśród działań tych należy wymienić m.in. coroczną realizację programu „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” oraz coroczną realizację programu „Opieka wytchnieniowa”, jak również usługi opiekuńcze, w tym również specjalistyczne usługi opiekuńcze, a także prowadzenie mieszkań treningowych i wspomaganych. Pomoc w postaci asystenta usamodzielniania to nowy rodzaj wsparcia w naszej ofercie. Pokładamy w nim wielkie nadzieje. Zależy nam na tym, by jak najwięcej osób, które obecnie przebywają w Domach Pomocy Społecznej, usamodzielnić właśnie w ten sposób, by opuściły placówki. Chodzi przede wszystkim o osoby, które dzięki pobytowi w DPS poprawiły swoje funkcjonowanie, a mają przed sobą długotrwałą perspektywę korzystania ze wsparcia.
Uczestnicy programu są typowani spośród osób, które przebywają w Domach Pomocy Społecznej i rokują na samodzielne życie albo niedawno otrzymały informacje o możliwości skorzystania z pobytu w placówce. Wyboru dokonują pracownicy łódzkiego MOPS we współpracy z pracownikami Domów Pomocy Społecznej, którzy najlepiej znają sytuację osób objętych wsparciem. Typowanie może być także poprzedzone analizą indywidualnych potrzeb i gotowości do usamodzielnienia. Funkcję asystentów usamodzielniania pełni pięciu pracowników socjalnych MOPS w Łodzi.
– Asystentami usamodzielniania w realizowanym programie są osoby z wielkim sercem i wieloletnim doświadczeniem w pracy, które mają w sobie wiele ciepła, empatii i zaangażowania w każde działania, jakie planują na rzecz usamodzielnienia każdej z tych osób, by stała się samodzielną i wartościową jednostką w naszym społeczeństwie – mówi Piotr Kowalski. – W ramach programu uczestnicy biorą udział m.in. w warsztatach kulinarnych, podczas których uczą się jak przygotowywać podstawowe posiłki, np. kanapki lub naleśniki. Są poza tym organizowane wyjścia np. do kręgielni, do kina czy pizzerii i zadaniem uczestników jest zaplanowanie dojazdu do danego miejsca, złożenie zamówienia lub opłacenie rachunku. Dzięki takim podjętym działaniom jest wzmacniana pewność siebie biorących udział, jak również zdobywają oni nowe umiejętności społeczne w komunikacji z innymi ludźmi, co często wiąże się z przełamywaniem przez nich barier. Wszystkie takie działania mają z założenia prowadzić do usamodzielnienia i radzenia sobie w przyszłości tak, by żadna z tych osób nie musiała przebywać w Domu Pomocy Społecznej.
Po osiągnięciu usamodzielnienia uczestnik może zamieszkać poza instytucją całodobowej opieki, np. we własnym mieszkaniu lub prowadzonym przez MOPS w Łodzi mieszkaniu wspomaganym. Asystent usamodzielniania będzie wspierał go także w organizacji tego etapu, pomagając m.in. w zarządzaniu finansami, w sprawach mieszkaniowych i w codziennym funkcjonowaniu w nowym otoczeniu.
Całkowita wartość wspomnianego projektu pod nazwą „Centrum Usług Środowiskowych” to prawie 53 mln zł, z czego realizacja wsparcia w postaci usług asystenta usamodzielniania to dokładnie 172,8 tys. zł. Projekt będzie realizowany do końca 2026 r.
Projekt współfinansowany jest w ramach programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Łódzkiego 2021-2027, Działanie FELD.07.09 „Usługi społeczne i zdrowotne”.
Całkowita wartość projektu 52 807 505,23 zł.
Zachodnio-Pomorskie: Nowy Zakład Aktywności Zawodowej w Mielenku Drawskim. To 11. taka placówka w regionie
W środę, 30 lipca 2025 r. o godzinie 16.30 w Starostwie Powiatowym w Drawsku Pomorskim została podpisana umowa o dofinansowanie kosztów utworzenia i działania zakładu aktywności zawodowej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, będących w dyspozycji Województwa Zachodniopomorskiego.
Jeszcze w tym roku w Mielenku Drawskim zostanie otwarty jedenasty Zakład Aktywności Zawodowej na Pomorzu Zachodnim. Zatrudnienie znajdzie w nim 30 osób z niepełnosprawnością, które zajmować się będą usługami pralniczymi, szyciem, sprzątaniem czy utrzymaniem terenów zielonych. W środę, 30 lipca 2025 r. o godz. 16.30 Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz wraz z Wicemarszałkinią Anną Bańkowską, dyrekcją Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej oraz władzami Powiatu Drawskiego podpisali umowę dofinansowania kosztów utworzenia i działania nowego ZAZ-u.
Powiat Drawski tworzy nowoczesny kompleks wsparcia społeczno-zawodowego w Mielenku Drawskim. Samorząd zaadaptował teren i budynki po byłym Ośrodku Szkolenia i Wychowania OHP. W tym miejscu, obok nowego ZAZ-u funkcjonować ma także Centrum Opiekuńczo Mieszkalne, mieszkania wytchnieniowe oraz zaplecze rehabilitacyjne. Obecnie trwają prace adaptacyjne i modernizacyjne obiektu.
W nowym Zakładzie Aktywności Zawodowej w województwie zachodniopomorskim zatrudnienie znajdzie 30 osób z niepełnosprawnością. Powiat Drawski – organizator ZAZ – uruchomi w październiku br. działalność usługową w czterech działach. To jest: pralnia, szwalnia/montaż/demontaż/rękodzieło, sprzątanie oraz tereny zielone.
– Zakłady Aktywności Zawodowej to szczególne miejsca na mapie regionu, ponieważ dają realną szansę na samodzielne, godne życie osobom z niepełnosprawnością. Cieszę się, że to właśnie na Pomorzu Zachodnim powstały pierwsze tego typu placówki – byliśmy wśród prekursorów– mówi Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.
Dotacja budżetowa dla uczelni – także na osoby niepełnosprawne na studiach podyplomowych
Uczelnie będą mogły ze środków budżetu państwa finansować zadania związane ze wspieraniem osób niepełnosprawnych w procesie przyjmowania i kształcenia na studiach podyplomowych. Takie rozwiązania zaproponował resort nauki w projekcie noweli ustawy o uczelniach, opublikowanym w środę na stronie RCL.
Projekt noweli ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (PSWN) przygotowano w ramach pakietu deregulacyjnego.
Jak zaznaczono w Ocenie Skutków Regulacji, ze względu na jego pilny charakter nie podlega on konsultacjom publicznym.
Jak wyjaśniono, wprowadzana zmiana jest związana z postulatem, jaki wpłynął od Zespołu SprawdzaMY, a także z wdrażaniem Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami (przyjętej przez rząd w 2021 r.), która zobowiązuje Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego do dokonania zmian legislacyjnych w obszarze szkolnictwa wyższego i nauki.
Jednym z celów Strategii jest zapewnienie osobom z niepełnosprawnościami warunków do pełnego udziału w procesie przyjmowania na uczelnię, kształcenia, w tym na studiach podyplomowych, prowadzenia działalności naukowej i dydaktycznej oraz awansu naukowego, a także pełnego udziału w życiu społeczności akademickiej.
Jak przypomniano w opisie projektu, obecnie uczelnie publiczne i niepubliczne otrzymują z budżetu państwa środki finansowe (w formie dotacji podmiotowej) na zadania związane z zapewnieniem osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w procesie przyjmowania na studia, do szkół doktorskich, kształcenia na studiach i w szkołach doktorskich lub prowadzenia działalności naukowej oraz tworzą z tych środków uczelniany fundusz wsparcia osób niepełnosprawnych.
Jednak – jak wskazano – użyte w przepisie art. 365 pkt 6 ustawy PSWN sformułowanie „kształcenie na studiach i w szkołach doktorskich” powoduje, że w ramach dotacji podmiotowej jest zapewnione wsparcie jedynie dla osób niepełnosprawnych będących studentami i doktorantami, a pomija uczestników studiów podyplomowych.
„Wykluczenie z objęcia pomocą osób niepełnosprawnych będących uczestnikami studiów podyplomowych wydaje się sprzeczne z ratio legis ustawy, do podstawowych zadań uczelni ustawodawca zaliczył bowiem stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w procesie przyjmowania na uczelnię w celu odbywania kształcenia, kształcenia oraz prowadzenia działalności naukowej” – podkreślono w opisie projektu.
„W związku z powyższym za niecelowe należy uznać brak możliwości realizowania przez uczelnie z dotacji, o której mowa w art. 365 pkt 6 ustawy, zadań związanych ze wspieraniem osób niepełnosprawnych w procesie przyjmowania na studia podyplomowe oraz kształcenia na studiach podyplomowych” – dodano.
Dlatego MNiSW zaproponowało zmianę art. 365 pkt 6 ustawy PSWN w taki sposób, by obejmował swoim zakresem również niepełnosprawnych uczestników studiów podyplomowych.
„Dzięki temu uczelnie publiczne i niepubliczne, otrzymując na podstawie ww. przepisu dotację, będą mogły przeznaczać ją również na realizację zadań związanych ze wspieraniem osób niepełnosprawnych w procesie przyjmowania na studia podyplomowe oraz w kształceniu na tych studiach” – wyjaśniono.
Ta zmiana będzie również wymagała zmiany w art. 402 pkt 3 ustawy, czyli w przepisie upoważniającym do wydania rozporządzenia przez ministra nauki w sprawie sposobu podziału dla uczelni środków finansowych na świadczenia dla studentów oraz na zadania związane z zapewnieniem osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w procesie przyjmowania na studia, do szkół doktorskich, kształcenia na studiach i w szkołach doktorskich lub prowadzenia działalności naukowej. To zaś będzie skutkowało koniecznością wydania nowego rozporządzenia.
Resort nauki przewiduje jedynie zmianę przepisów, bez zwiększania środków przeznaczonych na dotację. Uczelnie będą miały do dyspozycji tę samą wysokość dotacji, obliczanej według liczby niepełnosprawnych studentów i doktorantów, ale z możliwością pełnoprawnego przeznaczania środków finansowych także na niepełnosprawnych uczestników studiów podyplomowych.
Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2026 r.
