3 grudnia to Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych. Jednym z zadań podejmowanych przez odpowiedzialnych społecznie pracodawców jest umożliwianie takim osobom pełnego uczestnictwa w życiu zawodowym. Jak wiele może to zmienić, wyjaśnia Małgorzata Radziszewska, ekspert ds. projektów w Departamencie ds. Programów w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Czy osoby niepełnosprawne potrzebują aktywizacji i specjalnych programów? Z doświadczenia wiem, że tak. To właśnie dzięki różnym programom adresowanym do osób niepełnosprawnych i organizacji pozarządowych działania Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przynoszą efekty, m.in. poprzez zatrudnienie osób niepełnosprawnych, staże czy samozatrudnienie. Część organizacji pozarządowych wyspecjalizowała się w realizacji projektów aktywizacyjnych adresowanych do osób z niepełnosprawnościami. Dobre przykłady oraz grupa wsparcia pokazują, że aktywność zawodowa jest możliwa i dostępna. Działając w pojedynkę osoby niepełnosprawne mają mniejszą skuteczność.
Czy to znaczy, że chętnie korzystają z takiej szansy? Patrząc z perspektywy osoby niepełnosprawnej chciałabym wiedzieć, że nie jestem sama z problemem i jest ktoś, kto pomoże mi – np. w znalezieniu pracy. Ponad 20 lat temu, gdy długo szukałam pracy w mieście, z którego pochodzę, takiej pomocy nie otrzymałam, dlatego też – dzięki ogromnej determinacji i dobrym ludziom – znalazłam zatrudnienie w Warszawie i tu zaczęłam nowe życie.
Małgorzata Radziszewska, ekspert ds. projektów w Departamencie ds. Programów w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Wsparcie organizacji zwiększa szanse. Dlatego osoby niepełnosprawne w większości są zainteresowane wszelkimi programami i projektami realizowanymi właśnie przez organizacje pozarządowe, dzięki którym mogą, jak inni, wstać rano i pójść do pracy. Wiemy, że potrzebują, aby ktoś podał im pomocną dłoń, doradził i pokierował czy skontaktował z pracodawcą.
Czytałam wiele wypowiedzi na forach internetowych, w których osoby niepełnosprawne opowiadały o swoich doświadczeniach w poszukiwaniu zatrudnienia. Opisywały, że w otwartych naborach często przegrywają lub pracodawca nie decyduje się na zatrudnienie ich w momencie okazania orzeczenia np. o znacznym stopniu niepełnosprawności, w którym jest zapis ,,całkowicie niezdolny do pracy i samodzielnej egzystencji”, a przecież żadne orzeczenie nie zabrania pracować osobie niepełnosprawnej
Z raportu NIK: Ponad 1,6 mln polskich niepełnosprawnych jest bez pracy. To jeden z najgorszych wyników w całej UE. Od kilku lat sytuacja na rynku pracy zmienia się dynamicznie. Bezrobocie jest najniższe od 30 lat. Rynek pracy otwiera się dla osób z niepełnosprawnościami, a pracodawcy coraz chętniej patrzą w stronę takich pracowników. Oni sami, podnosząc swoje kwalifikacje, stają się bardziej atrakcyjni na rynku pracy.
Brak zainteresowania osobami niepełnosprawnymi spowodował, że one same zapewne bały się podejmować wyzwania, wiedząc, że i tak są skazane na porażkę.Na pewno tak. Przez wiele lat po prostu nie dostawały pracy lub oferta była poniżej ich kompetencji i ambicji. Jedyną możliwością były zakłady pracy chronionej (kiedyś tylko spółdzielnie inwalidów). Teraz, kiedy wzrasta ich poziom wykształcenia, kiedy PFRON skutecznie pomaga w zdobywaniu wykształcenia na poziomie wyższym, a uczelnie dostosowują się do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, osoby te stają się atrakcyjne dla pracodawców.
Na uczelniach funkcjonują biura ds. osób niepełnosprawnych, czy wprost biura karier, które również przygotowują te osoby do konkurowania na rynku pracy. Włączający system edukacji także w znacznym stopniu przygotowuje osoby niepełnosprawne do życia na równych zasadach w społeczeństwie. Niepełnosprawność nie jest już tak wielką przeszkodą, by żyć na równi z innymi. Bariery pozostają jeszcze w środowisku zewnętrznym. Nie bez znaczenia jest tu również konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, która duży nacisk kładzie na umożliwienie osobom niepełnosprawnym życia na równi z innymi, a więc można powiedzieć, że jest to trend, który wpływa na zmiany również w obszarze rynku pracy.
Może oferty pracy dla osób niepełnosprawnych nadal nie zachwycają – poszukiwane są najczęściej osoby do telemarketingu, ochrony i do sprzątania. Ale i to się zmienia. Liczne urzędy (w tym centralne) zgłosiły chęć przyjęcia osób niepełnosprawnych na staż.
Pozostaje jednak kwestia dostępności – liczne bariery uniemożliwiają podejmowanie zatrudnienia osobom z niepełnosprawnością fizyczną, co nie znaczy, że osoby z innymi niepełnosprawnościami są wykluczane. Z mojej perspektywy, tzn. osoby poruszającej się na wózku, kwestia dostępności architektonicznej i możliwości dojazdu do pracy jest zasadnicza, ale wiem, że innym osobom niepełnosprawnym tego typu udogodnienia nie są niezbędne (np. osobie niedosłyszącej schody czy wąskie drzwi nie przeszkadzają). Z pewnością grupą osób z dużymi problemami w zatrudnieniu na otwartym rynku pracy są osoby z niepełnosprawnością intelektualną, ale tu specyfika jest dosyć złożona i zakres koniecznego wsparcia np. poprzez trenera pracy – szerszy.
Czyli problem jest również związany z infrastrukturą? Warto wiedzieć, że PFRON ma środki, które pomagają pracodawcy przystosować i wyposażyć takie miejsca pracy. Środkami tymi dysponuje samorząd powiatowy. Pracodawca nie zostaje z tym problemem sam. Taką pomoc zapewnia ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych od dawna.
Program „Praca-Integracja”, w którym bierze udział PKO Bank Polski, to coś wyjątkowego na polskim rynku. Jest jednym z trzech programów, które pod wspólnym tytułem ,,Aktywni Plus” szeroko wspierają osoby niepełnosprawne na rynku pracy. Do tej pory zatrudnienie w ramach programu ,,Praca-Integracja” otrzymało prawie 400 osób niepełnosprawnych w dużej firmie.
Z PKO Bankiem Polskim Fundusz podpisał porozumienie dotyczące wspólnych działań na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych. Jak wygląda realizacja programu?Najpierw pracodawca zgłasza się do PFRON i składa ofertę zatrudnienia minimum 25 osób niepełnosprawnych. Następnie Fundusz ogłasza konkurs dla organizacji pozarządowych prowadzących agencje zatrudnienia na realizację danej oferty.
Zwycięzca konkursu zajmuje się organizacją całego procesu: znajduje pracowników (rekrutuje) na określone przez pracodawcę stanowiska, wyposaża ich w niezbędne sprzęty i urządzenia wspomagające ich w miejscu pracy, jeśli trzeba zajmuje się szkoleniami.
Rozmawiał Piotr Dunaj Czytaj dalej →

Zwycięzcą 17. Konkursu „Człowiek bez barier”, organizowanego przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, został Wojciech Kowalczyk, pełnomocnik ds. osób niepełnosprawnych w Legionowie, chorujący na rdzeniowy zanik mięśni typu 1 (SMA1). Gala wręczenia nagród odbyła się 3 grudnia 2019 r., w Międzynarodowym Dniu Osób Niepełnosprawnych. Nagrodę specjalną otrzymała Paulina Malinowska-Kowalczyk, rzeczniczka prasowa Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego oraz doradca Prezydenta Andrzeja Dudy ds. osób z niepełnosprawnością.
– Chcę zacząć od Marka Kamińskiego, polarnika, który powiedział: odkrywajmy bieguny, które nosimy w sobie – rozpoczęła wtorkową galę Ewa Pawłowska, prezes Integracji. – To m.in. poczucie własnej wartości, energia, siła do działania, do osiągania naszych własnych biegunów. A więc odkrywajmy te bieguny. Nasi laureaci, z całą pewnością mogę stwierdzić, że te bieguny już odkryli, bo na biegun nie idzie się nogami, ale głową – jak powiedział Marek Kamiński. Dziękuję, że jesteście i odkrywacie własne bieguny i mobilizujecie innych – powiedziała.
Pierwsza Dama: „wyłonieni za nieprzeciętną aktywność”
Tradycyjnie patronatem honorowym Konkurs objęła Małżonka Prezydenta RP. Agata Kornhauser-Duda w tym roku po raz pierwszy nie mogła uczestniczyć w gali, dlatego swoje przesłanie do laureatów oraz zaproszonych gości przedstawiła w specjalnym nagraniu. – Bardzo cieszę się, że mogę wspierać tę wyjątkową i niezwykle ważną społecznie inicjatywę – mówiła Pierwsza Dama. – Chciałam zwrócić się przede wszystkim do tegorocznych laureatów z gorącymi gratulacjami za w pełni zasłużone zwycięstwo. Dołączają państwo do grona tych, którzy zostali wyłonieni za swoją nieprzeciętną aktywność. Pragnę wyrazić słowa podziwu dla państwa niestrudzonej działalności i angażowania się w sprawy o różnym zasięgu – zarówno tym światowym, jak i ogólnokrajowym oraz tym najbliższym, własnym środowisku lokalnym, którego potrzeby są Państwu najlepiej znane – gratulowała Pierwsza Dama. Czytaj dalej →

W Zabrzu trwają IX Międzynarodowe Dni Osób Niepełnosprawnych i Wolontariatu. W zabrzańskim Multikinie odbyła się w środę 4 grudnia Międzynarodowa Konferencja pn. „Formy aktywizacji osób z niepełnosprawnością i ich rodzin – sport, kultura, praca – niemożliwe staje się możliwe”. Na dziś zaplanowano „Dzień Wolontariatu”, w trakcie którego rozstrzygnięty zostanie konkurs „Wolontariusz Roku”.
We wczorajszej konferencji wzięli udział przedstawiciele zabrzańskiego samorządu, w tym zastępca prezydenta Miasta Zabrze Krzysztof Lewandowski oraz naczelnik Wydziału Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Miejskiego w Zabrzu Czesława Winecka, radna Sejmiku Województwa Śląskiego Alina Nowak, przedstawiciele ośrodków pracujących na co dzień na rzecz osób niepełnosprawnych, w tym m.in. Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Zabrzu, Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Zabrzu, Zabrzańskiego Centrum świadczeń Rodzinnych, Domu Pomocy Społecznej nr 1, DPS nr 2 oraz DPS nr 3. Wśród uczestników byli też nauczyciele, psychologowie, rehabilitanci oraz osoby niepełnosprawne.
Z wykładami wystąpili m.in. Alfred Haug – były koordynator ds. osób niepełnosprawnych Miasta Essen, Birgit Franz ze Stowarzyszenia Integrationsmodell Essen, pedagog specjalny Maja Nowacka, Jan Wroński – dyrektor oddziału Śląskiego Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Aleksandra Kruszyńska – wicedyrektor Regionalnego Ośrodka Metodyczno-Edukacyjnego METIS w Katowicach, Iwona Płatek – prezes Zabrzańskiego Towarzystwa Rodziców, Opiekunów i Przyjaciół Dzieci Specjalnej Troski, Katarzyna Leśnikowska-Knieć – kierownik Centrum Wsparcia Środowiskowego w Zabrzu, Marta Wypart-Daniel – kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy w Zabrzu oraz Majka Lipiak – prezes zarządu Agencji Marketingowej „Leżę i Pracuję”. Czytaj dalej →