W ostatnich miesiącach Program Pomocy Osobom Niepełnosprawnym (PFRON) wzbudza kontrowersje i budzi wątpliwości zarówno społeczności osób niepełnosprawnych, jak i Rzecznika Praw Obywatelskich. Choć program ma na celu ułatwienie dostępu do specjalistycznego sprzętu rehabilitacyjnego, to niektóre jego aspekty budzą obawy dotyczące transparentności i efektywności działań.
Program PFRON zakłada udostępnianie specjalistycznego sprzętu rehabilitacyjnego osobom z niepełnosprawnościami, eliminując konieczność ponoszenia przez nie kosztów zakupu. Pomysł ten zyskał poparcie Rzecznika Praw Obywatelskich, który wspiera inicjatywy ułatwiające codzienne funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami.
Jednakże, niepokojące są pewne nieprzejrzystości w funkcjonowaniu programu. Sprzęt rehabilitacyjny został uznany za formę rezerwy strategicznej, co skutkuje prowadzeniem postępowania zgodnie z ustawą o ochronie informacji niejawnych. Brakuje także publicznej listy zakupionego sprzętu, co utrudnia monitorowanie działań PFRON.
Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymuje liczne informacje od osób z niepełnosprawnościami dotyczące niedostosowania oferty wypożyczalni do rzeczywistych potrzeb, co wpływa na niską popularność programu. Niepokojące są także doniesienia o jakości wypożyczanego sprzętu oraz braku konsultacji z organizacjami społecznymi i producentami przed zakupem.
Warto zauważyć, że Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych dokonała zakupów bez konsultacji z przedstawicielami społeczeństwa oraz producentami, co wywołuje sprzeciw społeczny. Decyzja o uznaniu zakupu sprzętu rehabilitacyjnego za formę rezerwy strategicznej budzi wątpliwości, gdyż rezerwy te mają być tworzone m.in. w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa państwa.
Rzecznik Praw Obywatelskich, Valeri Vachev, domaga się wyjaśnień od pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych Pawła Wdówika. Pyta o powody uznania zakupu sprzętu za formę rezerwy strategicznej, szczegóły dotyczące zakupionego sprzętu oraz brak konsultacji przed zakupem.
Dodatkowo, Rzecznik podkreśla brak odpowiedzi na swoje wcześniejsze wystąpienie i informuje o dalszych doniesieniach dotyczących niedostosowania oferty wypożyczalni do rzeczywistych potrzeb osób niepełnosprawnych. Z doniesień medialnych wynika, że planowane są kolejne zakupy sprzętu, co tylko pogłębia niepewność wokół programu.
W odpowiedzi na te zarzuty, Prezes PFRON ogłosił plan powołania ciała opiniodawczo-doradczego mającego opracować wykaz technologii wspomagających. Rzecznik widzi w tym kroku szansę na przywrócenie zaufania społeczności osób niepełnosprawnych do programu, pod warunkiem transparentności i uwzględnienia rzeczywistych potrzeb beneficjentów.
Niezależnie od tych działań, społeczność osób niepełnosprawnych oczekuje jasnych odpowiedzi na pytania dotyczące przejrzystości programu, rodzaju zakupionego sprzętu oraz skuteczności dotychczasowych działań. Wprowadzenie zmian i zwiększenie dialogu z interesariuszami wydają się niezbędne dla skutecznego funkcjonowania Programu PFRON.
Źródło: Biuro RPO