Bezdomni niepełnosprawni, czyli osoby doznające podwójnego wykluczenia, wezmą udział w badaniach prowadzonych przez Centrum Innowacji Społecznych Uniwersytetu Łódzkiego. Ich doświadczenia pozwolą zrozumieć, który z problemów jest dla nich bardziej dotkliwy i jak sobie radzą w instytucjach pomocowych.
Do badań zostaną zaproszeni mieszkańcy całodobowych placówek zajmujących się osobami w kryzysie bezdomności w Łodzi. Grupa będzie dobrana tak, aby zachować zróżnicowanie płciowe, wiekowe, różny okres przebywania w instytucjach oraz rodzaj niepełnosprawności lub choroby.
Prof. Inga Kuźma i dr Alicja Piotrowska z Centrum Innowacji Społecznych UŁ sprawdzą, jak sobie radzą osoby dotknięte problemami bezdomności i niepełnosprawności. Badaczki będą chciały zrozumieć, jak badani odbierają przestrzeń, w jakiej przyszło im żyć – przestrzeń, gdzie ważną rolę odgrywają instytucje pomocowe i otoczenie zewnętrzne.
„Osoby doznające tego typu podwójnego stygmatyzowania, dokonują także na sobie podwójnego autostygmatyzowania i autowykluczenia. Chciałybyśmy sprawdzić, które z tych wykluczeń przeważa (…). Interesuje nas też kontekst przestrzenny doświadczeń badanych, który wpływa na ich odbiór własnej sprawczości i to jak sobie z tym radzą” – mówi prof. Inga Kuźma, kierownik projektu.
Dr Piotrowska określa badanych mianem „insiderów”, czyli ekspertów od swojego życia i użytkowanej przestrzeni. Według badaczki, placówki pomocowe mają wpływ na to, jak człowiek postrzega samego siebie. Dlatego przestrzeń zostanie potraktowana jednocześnie jako przedmiot badań oraz ich kontekst.
Zapewnia, że refleksja badanych traktowana będzie równorzędnie z wiedzą zawodowych badaczy. Jej zdaniem, badani będą zdolni do autoobserwacji dzięki technice wywiadów intensywnych-pogłębionych. Wytyczne do tych wywiadów badaczki wypracują wspólnie z badanymi na podstawie pytań problemowych. Socjolożki wykorzystają technikę mapy mentalnej, czyli pozwolą insiderom współtworzyć wiedzę poprzez zwizualizowanie własnych myśli i doświadczeń.
„Autorska metoda badań planowana do zastosowania w projekcie łączy zatem techniki charakterystyczne dla etnologii, które pozwalają wydobyć rodzaj i sens doświadczeń jednostek należących do grupy podwójnie (auto)wykluczonej przy ich współudziale, w połączeniu z techniką map mentalnych. Dzięki podejściu jakościowemu, badanie pozwoli na wgląd od środka do określonego rodzaju świata przeżywanego” – podsumowuje prof. Kuźma.
Projekt „(Nie)widoczni: niepełnosprawność i choroba w doświadczeniu osób w kryzysie bezdomności przebywających w instytucjach pomocy. Perspektywa antropologii kulturowej w badaniu podwójnego wykluczenia”, realizowany jest w ramach konkursu „Niepełnosprawność w naukach humanistycznych” organizowanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Źródło: naukawpolsce.pap.pl / Karolina Duszczyk