Świat medycyny odnotował przełomowy sukces – w badaniu klinicznym nowego elektronicznego implantu oka pacjenci, którzy całkowicie utracili wzrok z powodu nieuleczalnej choroby siatkówki, odzyskali możliwość czytania. Wyniki opublikowane w prestiżowym czasopiśmie New England Journal of Medicine pokazują, że aż 84% uczestników eksperymentu było w stanie rozpoznawać litery, cyfry i całe słowa za pomocą specjalnego systemu sztucznego widzenia.
Implant testowano u 38 pacjentów z pięciu krajów, a jednym z ośrodków badawczych był londyński Moorfields Eye Hospital – uznany światowy lider w dziedzinie okulistyki. Wszyscy uczestnicy cierpieli na suchą postać zwyrodnienia plamki żółtej (AMD), która prowadzi do stopniowego obumierania komórek siatkówki i utraty widzenia centralnego. W zaawansowanym stadium choroby, zwanym zanikiem geograficznym (GA), dochodzi do całkowitej ślepoty. Obecnie na tę postać AMD nie ma skutecznego leczenia – problem dotyczy około 5 milionów osób na całym świecie.
Jak działa nowoczesny implant?
Zabieg polega na wszczepieniu pod centralną część siatkówki ultracienkiego mikrochipa wielkości karty SIM (2×2 mm). Pacjent nosi specjalne okulary z wbudowaną kamerą, połączone z niewielkim komputerem przypiętym do paska. Obraz z kamery jest analizowany przez algorytmy sztucznej inteligencji, a następnie przekształcany w impulsy elektryczne, które trafiają przez komórki nerwowe do mózgu. Tam sygnały są interpretowane jako widzenie.
Dzięki tej technologii pacjenci uczą się ponownie rozpoznawać kształty, litery i liczby. Cały proces wymaga intensywnej rehabilitacji trwającej kilka miesięcy, podczas której chorzy uczą się interpretować nowe bodźce wzrokowe i efektywnie korzystać z urządzenia.
Powrót do świata liter
Jedną z uczestniczek badań była Sheila Irvine, która wiele lat temu utraciła wzrok z powodu AMD.
– Byłam zapaloną czytelniczką i chciałam to odzyskać. Gdy po operacji zobaczyłam pierwszą literę, to było niesamowite. Uczę się czytać na nowo i z każdym dniem idzie mi lepiej. To otworzyło przede mną zupełnie nowy świat – opowiada pacjentka Moorfields.
Sheila podkreśla, że implant pozwolił jej odzyskać niezależność i optymizm. Dziś ponownie czyta etykiety, krzyżówki i małe napisy, które wcześniej były całkowicie niewidoczne.
Nowa era w leczeniu ślepoty
– To początek nowej ery w historii sztucznego widzenia – mówi dr Mahi Muqit, chirurg witreoretinalny z Moorfields Eye Hospital i UCL Institute of Ophthalmology.
– Po raz pierwszy udało się przywrócić pacjentom znaczącą część widzenia centralnego. Możliwość czytania to ogromna poprawa jakości życia – przywraca pewność siebie, niezależność i nadzieję.
Zabieg wszczepienia implantu PRIMA trwa mniej niż dwie godziny i może być przeprowadzony przez każdego wyszkolonego chirurga witreoretinalnego. To, jak podkreślają naukowcy, otwiera drogę do szerokiego wdrożenia tej terapii w przyszłości.
Technologia została opracowana przez firmę Science Corporation (science.xyz), specjalizującą się w interfejsach mózg–komputer i inżynierii neuronowej. Badania prowadzone w Moorfields wspierał brytyjski National Institute for Health and Care Research (NIHR).
Źródło: Moorfields Eye Hospital