Budżet obywatelski to nieformalny zwrot określający wydzieloną część budżetu samorządu terytorialnego (najczęściej budżetu miasta), w ramach którego wyznaczona odgórnie kwota wydatków przeznaczona jest na inicjatywy i projekty inwestycyjne bezpośrednio zgłaszane przez społeczeństwo lokalne (indywidualnie lub przez odpowiednie organizacje).
Miasta, które jako jedne z pierwszych wprowadziły budżet obywatelski to Sopot, Bydgoszcz, Elbląg. Od 2013 roku budżety obywatelskie wdrażane są w bardzo wielu miastach i gminach w Polsce.
W wielu miastach zgłaszanie projektów obywatelskich zostało zakończone i są one obecnie weryfikowane. W następnym etapie mieszkańcy miast będą głosować na – ich zdaniem – najlepsze projekty, a te spośród nich, które otrzymają najwięcej głosów, zostaną sfinansowane w następnym roku kalendarzowym.
Wiele wśród zgłaszanych projektów zakłada wdrożenie udogodnień dla osób z niepełnosprawnościami w przestrzeni miejskiej. To np. budowa sensorycznego placu zabaw, budowa windy w którymś z budynków czy sfinansowanie opieki wytchnieniowej.
Specjalnie dla Was sprawdziliśmy, jakie projekty z myślą o osobach z niepełnosprawnością zostały złożone w kilku miastach w Polsce.
Łódź
W łodzi poza wieloma pomysłami złożonymi przez mieszkańców poszczególnych osiedli, zaproponowano 226 projektów Ponadosiedlowych, a wśród nich:
- budowa windy w budynku Łódzkiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w Łodzi przy ul. Kopcińskiego 29;
- Wspieramy bohaterów codzienności – opieka wytchnieniowa dla rodziców i opiekunów osób z niepełnosprawnością z terenu Miasta Łodzi;
- „Wileńska” bez barier.
W ramach projektu planowana jest przebudowa rejestracji ( poszerzenie i obniżenie lady rejestracyjnej, przebudowa pomieszczenia w celu zwiększenia funkcjonalności), drzwi wejściowych ( montaż drzwi automatycznych, dostosowanie podjazdów zgodnie z wymogami programu Dostępność Plus), korytarzy (zakup siedzisk do poczekalni w celu poprawy komfortu osób oczekujących na poradę, przemalowanie ścian i drzwi w kolorach kontrastowych, zakup odpowiednich oznaczeń do gabinetów oraz planów tyflograficznych) oraz toalet (odświeżenie i wyposażenie w akcesoria ułatwiające korzystanie osobom niepełnosprawnym) w celu likwidacji barier architektonicznych i umożliwienia łatwego i bezpiecznego dostępu do świadczeń medycznych dla osób z ograniczoną sprawnością ruchową. - „Pełnia Życia-Integracyjny Plac Zabaw w Parku Julianowskim”.
Celem projektu jest przebudowa i rewitalizacja placu zabaw w Parku Julianowskim. O co chodzi? O umożliwienie dzieciom z różnymi niepełnosprawnościami uczestniczenia w „normalnym” dziecięcym życiu… o stworzenie możliwości spędzania czasu na placu zabaw – wspólnie z rówieśnikami. - Przedszkole Miejskie nr 185 w Łodzi Rozwijamy zmysły „Magiczny dywan” dla dzieci z niepełnosprawnościami w P.M. nr 185 w Łodzi;
- Sznur Uniwersal dla Starych Koni – przestrzeń zabawy i relaksu dla osób dorosłych i z niepełnosprawnościami na Stawach Stefańskiego.
Wrocław
Do Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego wpłynęło łącznie 362 projektów. Na edycję 2022 programu wrocławski ratusz przeznaczył 30 milionów złotych.
A oto wykaz projektów uwzględniających potrzeby osób z niepełnosprawnościami:
- Kreatywne Centrum Bez Barier na Grochowej
Ze względu na złożoność przedsięwzięcia, projekt został podzielony na 2 etapy.
I etap zakłada budowę boiska wielofunkcyjnego (do koszykówki, siatkówki i tenisa) dostosowanego także dla osób z niepełnosprawnościami – realizowany w ramach WBO 2022
II etap – (realizowany w kolejnych latach) zakłada stworzenie przestrzeni rekreacyjnej oraz nasadzenia zieleni. W zamyśle pomysłodawców miałby to być m.in. park deszczowy (sensoryczny) wraz ze strefą rekreacyjną. - Innowacyjna Integracja
To plac zabaw dla osób w każdym wieku. Dzięki konstrukcjom multifunkcjonalnym będą mogły z niego skorzystać wszystkie osoby niezależnie od ich poziomu sprawności. - Zakupy z dostawą do domu
Celem projektu jest wsparcie mieszkańców Wrocławia w codziennych obowiązkach robienia zakupów. Seniorzy, którzy są schorowani, osoby niepełnosprawne, chore, które nie mogą samodzielnie zrobić zakupów, jak również pary wychowujące dzieci, zamiast tracić czas na stanie w kolejkach, w sklepie, dojazdy do i ze sklepu to czas – nie raz 3 – 4 godziny dziennie, które można przeznaczyć na rzeczy ważniejsze i pilniejsze. Np. zabawę z dzieckiem, sport, hobby, czytanie książki lub też najzwyczajniej w świecie można przeznaczyć ten czas na odpoczynek, relaks.
Szczecin
W tegorocznej edycji Szczecińskiego Budżetu Obywatelskiego mieszkańcy złożyli 218 projektów! Aktualnie trwa ich weryfikacja w Urzędzie oraz w Zespołach Społecznych. Głosowanie odbędzie się na przełomie listopada i grudnia i potrwa dwa tygodnie.
A oto kilka z nich, ukierunkowanych na osoby ze szczególnymi potrzebami:
- Boisko bez barier przy SP 21 oraz zielona strefa relaksu
Celem projektu jest likwidacja barier architektonicznych dla osób z niepełnosprawnościami poprzez budowę rampy podjazdowej na boisko szkolne w SP21. W ramach projektu oprócz rampy wykonane zostaną gry chodnikowe, siłownia plenerowa oraz nasadzenia zieleni. - Niebieskie rowery – Szczecin bez barier
Realizacja projektu zapewni dostęp dla osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu oraz dla wszystkich osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz ruchową do korzystania z rowerów, tym samym do uprawiania sportu, rekreacji i wypoczynku w pełnoprawny sposób dla wszystkich.
To tylko kilka wybranych propozycji dla osób z niepełnosprawnościami i choć ich liczba w stosunku do wszystkich zgłaszanych projektów nie powala, to każdy z nas ma możliwość zgłoszenia swojego autorskiego pomysłu, ponieważ większość miast prowadzi swój Budżet Obywatelski.