Osoby niewidome i słabowidzące mogą napotykać na różnorodne wyzwania w codziennym życiu, jednak istnieje wiele instytucji i organizacji, które oferują wsparcie, aby ułatwić im funkcjonowanie w społeczeństwie. Poniżej przedstawione są niektóre z tych instytucji oraz formy wsparcia, jakie mogą zaoferować:
Stowarzyszenia i organizacje pożytku publicznego:
- Polski Związek Niewidomych: Jest to jedna z najstarszych organizacji wspierających osoby niewidome i słabowidzące w Polsce. PZN oferuje różnorodne usługi, w tym poradnictwo, wsparcie psychologiczne, realizuje liczne projekty wspierające funkcjonowanie osób niewidomych na rynku pracy oraz zapewnia dostęp do czasopism dedykowanych osobom z dysfunkcją wzroku.
- Fundacja „Widzialni”: Organizacja ta koncentruje się na wspieraniu integracji społecznej osób niewidomych i słabowidzących poprzez edukację, szkolenia zawodowe oraz dostęp do nowoczesnych technologii wspomagających życie codzienne.
- Fundacja Vis Maior: Fundacja ta działa na rzecz integracji społecznej oraz zawodowej osób niewidomych i słabowidzących. Oferuje szereg programów i projektów, takich jak:
Szkolenia zawodowe: Vis Maior organizuje kursy i szkolenia zawodowe, które mają na celu przygotowanie osób niewidomych do podjęcia pracy lub samodzielnej działalności gospodarczej.
Wsparcie psychologiczne i doradcze: Fundacja zapewnia pomoc psychologiczną oraz doradztwo zawodowe, aby wspierać osoby niewidome w radzeniu sobie z trudnościami oraz w podejmowaniu decyzji dotyczących kariery zawodowej.
Kursy wizażu, to konsultacje odbywające się indywidualnie lub grupowo w celu pomocy w kształtowaniu wizerunku osób niewidomych.
Spotkania integracyjne: od wielu lat przy okazji świąt lub innych ważnych okoliczności fundacja organizuje otwarte spotkania.
- Pies Przewodnik: Programy szkoleniowe dla psów przewodników są organizowane przez różne instytucje, w tym przez szkoły dla psów przewodników, fundacje oraz stowarzyszenia. Osoby niewidome mogą skorzystać z możliwości uzyskania psa przewodnika, który będzie im towarzyszył i pomagał w codziennym życiu, np. w poruszaniu się po ulicach, przekraczaniu przejść czy w wykonywaniu różnych czynności.
- Fundacja „Szansa dla Niewidomych”: Ta fundacja dedykowana jest wspieraniu osób niewidomych i słabowidzących poprzez różnorodne projekty i programy, m.in.:
Projekty edukacyjne: Fundacja organizuje kursy, warsztaty i lekcje dla osób niewidomych, mające na celu rozwijanie kompetencji społecznych, zawodowych oraz umiejętności życia codziennego.
Dostęp do technologii wspomagających: „Szansa dla Niewidomych” wspiera osoby niewidome w dostępie do nowoczesnych technologii, takich jak czytniki ekranowe czy aplikacje wspomagające życie codzienne.
Ośrodki Pomocy Społecznej oraz Centra Pomocy Rodzinie, lub Centra usług społecznych
Ośrodki Pomocy Społecznej w miastach i gminach często oferują wsparcie osobom niewidomym i słabowidzącym w postaci świadczeń finansowych na zakup pomocy technicznych czy leków oraz mogą pomóc w załatwianiu różnych formalności. Ponadto osoba niewidoma może się ubiegać o wsparcie asystenta
Placówki Edukacyjne:
Szkoły specjalne dla niewidomych oraz integracyjne placówki edukacyjne oferują wsparcie w zakresie nauki dostosowanej do potrzeb uczniów z dysfunkcją wzroku. Nauczyciele specjaliści oraz specjalistyczne pomoce dydaktyczne pomagają w efektywnym przyswajaniu wiedzy.
Obecnie istnieją szkoły dla niewidomych i słabo widzącychw następujących Miastach:
Bydgoszcz, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gdańsk (Sobieszewo), Kraków, Laski, Łódź, Owińska, Rabka, Warszawa Wrocław.
Urzędy Pracy:
Urzędy Pracy mogą udzielać wsparcia osobom niewidomym i słabowidzącym w zakresie szkoleń zawodowych, pośrednictwa pracy oraz dostosowania miejsca pracy do ich potrzeb.
Biblioteki dostępne dla wszystkich:
Wiele bibliotek publicznych oferuje dostęp do książek w formie audiobooków lub materiałów w formie powiększonej. Dzięki temu osoby niewidome i słabowidzące mogą korzystać z różnorodnej literatury i informacji.
-
Usługi Transportowe
Niektóre instytucje transportowe (np. Miejskie Przedsiębiorstwa Komunikacyjne) oferują specjalne usługi dla osób niewidomych i słabowidzących, takie jak przewodnicy czy komunikaty głosowe informujące o zatrzymujących się pojazdach.
Wsparcie finansowe dla osób niewidomych w Polsce
Osoby niewidome w Polsce mogą liczyć na różnorodne formy wsparcia finansowego, zarówno ze strony rządowej, jak i organizacji pozarządowych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze dostępne formy pomocy.
Świadczenia z tytułu niepełnosprawności
- Dodatek pielęgnacyjny: Świadczenie przysługuje osobie, która jest całkowicie niezdolna do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat.
- Dodatek dla sierot zupełnych: Świadczenie to przysługuje osobie pobierającej rentę rodzinną, a rodzice takiej osoby nie żyją. Dodatek można również otrzymać, gdy dana osoba pobiera rentę rodzinną po zmarłej matce, a jej ojciec jest nieznany.
- Renta rodzinna: Do renty rodzinnej mają prawo członkowie rodziny osoby, która w chwili śmierci:
miała ustalone prawo do emerytury, albo spełniała warunki do jej uzyskania,
miała ustalone prawo do emerytury pomostowej;
miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
pobierała zasiłek przedemerytalny;
pobierała świadczenie przedemerytalne;
pobierała nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.
Kto jest uprawniony do renty rodzinnej
Do renty rodzinnej mają prawo:
Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione:do ukończenia 16 lat;
jeśli się uczą – do ukończenia 25 lat (jeżeli dziecko ukończyło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty przedłużane jest do zakończenia tego roku studiów);
bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat lub w przypadku kontynuowania nauki w szkole przed ukończeniem 25 lat.
Wnuki i rodzeństwo – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności.
Inne dzieci – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyjątkiem dzieci które były wychowywane i utrzymywane w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka.
Małżonek (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej, jeżeli:
w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy; albo
wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat;
sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;
ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci. - Renta socjalna: Do renty socjalnej mogą uzyskać prawo osoby pełnoletnie lub kobiety, które wyszły za mąż po ukończeniu 16 lat. Ponadto u osób starających się o rentę socjalną lekarz orzecznik lub komisja orzekająca musi stwierdzić, że osoba jest całkowicie niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem osiemnastego roku życia, a także w trakcie nauki (także podczas wakacji lub urlopu dziekańskiego).
- Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji: Świadczenie to przysługuje osobom, które ukończyły osiemnaście lat, są niezdolne do samodzielnej egzystencji.
Więcej informacji na temat powyższych świadczeń można uzyskać na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Na wspomnianej stronie można znaleźć również informacje na temat innych świadczeń i dodatków.
Dofinansowania z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) oferuje osobom niewidomym szeroki wachlarz dofinansowań, m.in. na:
- Dofinansowanie turnusu rehabilitacyjnego: Dofinansowanie ze środków PFRON na turnus rehabilitacyjny przysługuje osobom, które uzyskały orzeczenie o jednym z trzech stopni niepełnosprawności od organu orzekającego. Przysługuje również tym, którzy na podstawie innych przepisów są uznani za częściowo lub całkowicie niezdolnych do pracy, a także tym, którzy otrzymali orzeczenie o niepełnosprawności przed ukończeniem 16 roku życia.
By uzyskać dofinansowanie należy udać się do PCPR-u, MOPR-u lub MOPS-u zgodnie z adresem zameldowania. Urzędnicy poinformują o niezbędnych dokumentach, które należy im przedstawić. - Dofinansowania w ramach programu Aktywny Samorząd: W ramach tego programu osoby niewidome mogą otrzymać dofinansowanie na niwelację barier komunikacyjnych i architektonicznych. Oznacza to, że w ramach dofinansowania osoby te mogą zakupić na przykład komputer wyposażony w oprogramowanie wspomagające (czytniki ekranu, programy powiększające etc), udźwiękowione telefony, brajlowskie monitory, odtwarzacze książek itd. Dodatkowo osoba niewidoma może się starać o dofinansowanie szkolenia z obsługi zakupionego sprzętu elektronicznego. Ponadto w ramach programu mogą aplikować o środki na dostosowanie swojego mieszkania w celu likwidacji barier architektonicznych, by mogły się swobodnie po nim poruszać.
Poza wymienionymi powyżej dofinansowaniami, osoby z dysfunkcją wzroku mogą uzyskać wsparcie z Narodowego Funduszu Zdrowia w postaci m.in. dofinansowania do zakupu białej laski czy okularów korekcyjnych.
Warto zaznaczyć, że wsparcie dla osób niewidomych i słabowidzących może być kompleksowe i obejmować różnorodne obszary życia, począwszy od edukacji, przez życie społeczne, aż po dostęp do technologii wspomagających. Dzięki działaniom różnych instytucji oraz zaangażowaniu społeczności lokalnej, możliwe jest stworzenie otoczenia, które umożliwia pełne uczestnictwo w życiu społecznym i zawodowym dla osób z dysfunkcją wzroku.