Niewidomi stanowią znaczną część społeczeństwa na całym świecie i można ich podzielić na różne grupy, zależnie od przyczyny utraty wzroku oraz momentu w życiu, w którym do niej doszło. Warto zgłębić tę tematykę, aby zrozumieć, jak różne okoliczności wpływają na życie osób niewidomych, a także jakie choroby niosą ze sobą ryzyko utraty wzroku.
Osoby niewidome od urodzenia
Osoby niewidome od urodzenia to grupa, która nigdy nie miała możliwości dostrzegania świata wokół siebie. Ich proces adaptacji i nauki jest niezwykle fascynujący. Trudno sobie wyobrazić, jakie wyzwania stawiane są przed osobami niewidomymi od urodzenia, ale wiele z nich rozwija zmysły, takie jak słuch, dotyk i węch.
Osoby ociemniałe
Osoby ociemniałe to ci, którzy utracili wzrok w wyniku urazu lub choroby w okresie późniejszym niż 3. rok życia. Dla wielu z nich proces utraty wzroku jest trudnym doświadczeniem, które wymaga ogromnej determinacji i wysiłku adaptacyjnego. Są to osoby, które muszą nauczyć się radzić sobie z nową rzeczywistością. Wspierane przez specjalistyczne placówki i rehabilitantów, starają się odnaleźć sens i cel w swoim życiu.
Osoby z dysfunkcją wzroku
Osoby z dysfunkcją wzroku to grupa, która ma uszkodzony wzrok w wyniku choroby lub nieszczęśliwego wypadku. Choroby wpływające na stan narządu wzroku mogą mieć różne przyczyny.
Osoby niedowidzące, słabowidzące i ze szczątkowym widzeniem – na czym polega różnica?
W świecie osób z ograniczeniami wzroku istnieje wiele różnych terminów, które opisują poziomy deficytu wzrokowego. Trzy z nich często używane są do opisania osób z różnymi stopniami problemów ze wzrokiem: osoby niedowidzące, słabowidzące i osoby ze szczątkowym widzeniem. Choć terminy te bywają używane zamiennie, oznaczają one różne poziomy deficytu wzrokowego i wymagają różnych stopni wsparcia oraz dostosowań.
- Osoby niedowidzące
To osoby, które posiadają znaczne ograniczenia wzrokowe, co wpływa na ich zdolność do wykonywania codziennych czynności i korzystania z tradycyjnych metod komunikacji wzrokowej. - Osoby słabowidzące
To osoby, które mają ograniczone zdolności widzenia, ale wciąż zachowują pewne możliwości korzystania z tradycyjnych metod komunikacji wzrokowej, takich jak czytanie tekstu drukowanego lub oglądanie obrazów. Osoby słabowidzące mogą potrzebować pomocy w postaci powiększonych liter, jasnego oświetlenia, soczewek korekcyjnych lub innych pomocy, aby kompensować swoje trudności ze wzrokiem. - Osoby ze szczątkowym widzeniem
To osoby, które mają bardzo ograniczone zdolności widzenia. Ich widzenie jest na tyle słabe, że nie mogą korzystać z tradycyjnych metod komunikacji wzrokowej, a ich zdolność do rozróżniania obiektów czy czytania jest znikoma. Osoby te mogą posiadać pewne zdolności w zakresie rozpoznawania dużych kształtów czy jasnych kontrastów, ale w większości sytuacji polegają na alternatywnych metodach komunikacji, takich jak pismo Braille’a, audiobooki czy technologie wspomagające.
Niektóre choroby wywołujące ryzyko uszkodzenia lub utraty wzroku obejmują:
- Cukrzyca
Retinopatia cukrzycowa to poważne powikłanie cukrzycy, które może prowadzić do trwałego uszkodzenia siatkówki i utraty wzroku. Regularne badania okulistyczne są kluczowe dla wczesnego wykrywania tego schorzenia. - Jaskra
Jaskra to choroba, która prowadzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego i jest jedną z głównych przyczyn utraty wzroku. Wczesna diagnoza i leczenie mogą opóźnić postęp choroby. - AMD – zwyrodnienie plamki żółtej
To schorzenie siatkówki jest szczególnie częste u osób starszych. Objawia się centralną utratą wzroku i zaburzeniem widzenia barw. - Choroby naczyniowe oka
Zakrzepica żył siatkówki może prowadzić do utraty wzroku w obszarze dotkniętym zakrzepem. - Retinopatia barwnikowa
To grupa dziedzicznych chorób siatkówki, które prowadzą do postępującej utraty wzroku. - Krótkowzroczność
Inaczej nazywana myopią, jest jednym z najczęstszych problemów ze wzrokiem na całym świecie. W oku krótkowidza obraz skupia się przed siatkówką, co sprawia, że obiekty wydają się rozmazane i nieostre. - Zez
Znany również jako strabizm, wpływa na prawidłowe współdziałanie mięśni oczu. Prowadzi do nieprawidłowego ustawienia jednej lub obu gałek ocznych oraz zaburzeń widzenia trójwymiarowego. - Astygmatyzm
To częsta wada wzroku, która wpływa na ostrość widzenia i zdolność oka do skupiania obrazów na siatkówce. W przypadku astygmatyzmu rogówka ma nieregularny kształt, co skutkuje rozmyciem i zniekształceniem obrazu. - Kurza ślepota
Jest schorzeniem wpływającym na zdolność widzenia w warunkach słabego oświetlenia. Osoby dotknięte tym schorzeniem mogą mieć trudności z rozróżnianiem obiektów w ciemności.