Czym jest dostępność teatru? Jak wpisywać szczególne potrzeby twórców i odbiorców w teatralne dzieło? Odpowiedzi na te pytania przynosi projekt realizowany przez Teatr Pinokio w Łodzi, który jest laureatem Ogólnopolskiego Konkursu „Kultura Wrażliwa”. Jego zwieńczeniem będzie przedstawienie „Brzydkie kaczątko” przygotowywane we współpracy zespołu teatru z osobami z alternatywną motoryką, niepełnosprawnością intelektualną i neuroróżnorodnością. Premiera już 16 listopada.
Ogólnopolski Konkurs „Kultura Wrażliwa”, organizowany przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zakłada produkcję wydarzenia artystycznego z udziałem osób z niepełnosprawnościami oraz twórców zawodowo zajmujących się daną dziedziną sztuki. Propozycja Teatru Pinokio w Łodzi, obejmująca realizację oraz późniejszą eksploatację przedstawienia „Brzydkie kaczątko” zdobyła uznanie organizatorów konkursu i zapewniła projektowi finansowanie.
Przed rozpoczęciem prac nad spektaklem zorganizowano cykl warsztatów aktorskich, ruchowych oraz z emisji głosu, w których udział wzięły osoby z alternatywną motoryką. Przygotowano też zajęcia edukacyjne „Tworzenie opowiadania. Tworzenie dialogu” dla osób z niepełnosprawnością intelektualną.
– Te spotkania, rozmowy i wspólne działania umożliwiły nam wnikliwe rozpoznanie potrzeb naszych odbiorców. Zastanawialiśmy się też, na ile nienormatywność ekspresji w ruchu może stanowić dodatkową wartość artystyczną
– mówi Bartosz Kurowski, koordynator projektu, a zarazem reżyser „Brzydkiego kaczątka”, który do prac nad przedstawieniem zaprosił nie tylko aktorki i aktorów oraz realizatorów i realizatorki z Teatru Pinokio w Łodzi, ale również twórców z alternatywną motoryką, osoby z niepełnosprawnością wzroku, z niepełnosprawnością intelektualną i osoby neuroróżnorodne. Wśród nich jest Tatiana Cholewa (choreografka poruszająca się na wózku), a także występujący gościnnie: Anna Dzieduszycka, Wiktoria Cymer, Joanna Puchała oraz Łukasz Derendarz, który dołączył do obsady, uprzednio będąc uczestnikiem warsztatów.
– Oni reprezentują osoby, które nierzadko – jako twórcy oraz jako odbiorcy – mają ograniczony dostęp do kultury i sztuki. Dlatego ich doświadczenia są nie do przecenienia i umożliwiają tworzenie spektaklu dostępnego – podkreśla Bartosz Kurowski. – Zależało nam na wypracowaniu takiego procesu twórczego, który w założeniu i od samego początku będzie ukierunkowany na priorytet dostępności rezultatu w możliwie najszerszym zakresie otwierając teatr na różnorodność odbioru
– dodaje.
Pomoże w tym również wprowadzenie audiodeskrypcji (symultanicznego opisu tego, co widać na scenie, przygotowywanego dla osób z niepełnosprawnością wzroku), symultanicznego tłumaczenia na Polski Język Migowy i wykorzystanie pętli indukcyjnej (systemu poprawiającego jakość słyszenia dla osób z aparatami słuchowymi), zainstalowanej w ramach projektu. Wykorzystanie zasad prostego języka do stworzenia scenariusza rozszerzy grupę odbiorców o publiczność z niepełnosprawnością intelektualną. Twórcy nie zapominają też o odbiorcach szczególnie wrażliwych na bodźce sensoryczne. Tempo oraz dynamika przedstawienia zostaną dostosowane do ich potrzeb a poczucie bezpieczeństwa w Teatrze Pinokio w Łodzi zapewni im także dobrze znany Pokój Spokój – miejsce wyciszenia, z którego każdy może skorzystać.
Sam spektakl, przygotowywany z myślą o widzach od czwartego roku życia, stanowić ma rzetelne, ale także zabawne przeniesienie na scenę popularnej baśni Hansa Christiana Andersena, oprawionej w konwencję teatru formy. Barwne, przerysowane lalki i maski oraz muzyka, piosenki i ruch przykują uwagę odbiorcy, by ukierunkować ją na ważne sprawy – kategorie tolerancji i akceptacji, a także prawo do szacunku oraz poszukiwania własnej drogi i miejsca dla siebie.
Premiera odbędzie się 16 listopada. Szczegółowe informacje na temat spektaklu oraz biletów dostępne są na stronie internetowej teatru www.teatrpinokio.pl.
BRZYDKIE KACZĄTKO
Autor: Hans Christian Andersen
Reżyseria: Bartosz Kurowski
Scenografia: Mateusz Mirowski
Muzyka: Łukasz Matuszyk
Choreografia: Tatiana Cholewa
Edukacja: Marta Magalska
Audiodeskrypcja: Danuta Kołaczek
Tłumaczenie na PJM: Zuzanna Gieras
Obsada: Łukasz Batko, Wiktoria Cymer (gościnnie), Łukasz Derendarz (gościnnie), Anna Dzieduszycka (gościnnie), Hanna Matusiak, Piotr Osak, Joanna Puchała (gościnnie), Natalia Wieciech
Inspicjentki: Aleksandra Mysłek, Anna Woźniak-Płacek
Realizacja światła: Marcin Gorczak
Realizacja dźwięku: Kamil Stasiak
Montażyści: Roman Chmielewski, Dariusz Kielan
Garderobiana: Dagmara Szczygieł-Mączewska
Konsultacja języka prostego: Agnieszka Bienias, Piotr Jędrzejewski, Anna Wieczorek
Plakat: uczniowie i uczennice ze Szkoły Podstawowej Specjalnej nr 176 w Łodzi
Producent: Leon Jachimiak
Premiera: 16 listopada 2024 roku
Źródło: Oddział Prasowy, Biuro Promocji Urzędu Miasta Łodzi