© European Union 2020 – Source : EP
Kiedy co szósty mieszkaniec Unii Europejskiej jest osobą niepełnosprawną, a dysfunkcje pozostają jedną z najczęstszych przyczyn wykluczenia z uprawiania sportu, państwa UE prowadzą zróżnicowane działania wspierające parasport – wynika z analizy think tanku europarlamentu. Miliony euro na obozy sportowe, zakup sprzętu, klubów i organizacja wyjazdów ekstremalnych to niektóre z inicjatyw Wspólnoty. „Zmiana zaczyna się od sportu” – wskazał szef komitetu paraolimpijskiego Andrew Parsons.
W analizie „Tworzenie możliwości do uprawiania sportu przez niepełnosprawnych” eksperci Parlamentu Europejskiego zwrócili uwagę na dane Narodów Zjednoczonych, z których wynika, że obecnie na świecie żyje około miliarda osób z niepełnosprawnościami, z czego 80 proc. z nich mieszka w krajach rozwiniętych. Z kolei niemal 46 proc. spośród tych osób przekroczyło 60 rok życia.
Niepełnosprawni to duża część społeczeństwa Unii Europejskiej. 70 mln mieszkańców Wspólnoty, czyli 17,5 proc. populacji posiada niepełnosprawności. Oznacza to, że co szósta osoba w UE jest niepełnosprawna.
Jak podkreślili eksperci, społeczność międzynarodowa w tym UE od lat promuje integrację osób niepełnosprawnych. Jednym z kluczowych jej elementów jest sport. W 2010 r. Komisja Europejska przedstawiła europejską strategię ws. niepełnosprawności, w której wezwała kraje członkowskie do promocji parasportu i ułatwiania niepełnosprawnym udziału w zawodach sportowych. Jeszcze w tym samym roku Rada Europejska stwierdziła, że sport powinien być narzędziem aktywnej integracji społecznej.
Think tank zauważył, że UE nie dysponuje niestety centralnymi danymi dotyczącymi uprawiania sportu przez osoby z niepełnosprawnościami, co uniemożliwia porównanie udziału niepełnosprawnych w sporcie w poszczególnych krajach członkowskich.
W analizie wskazano, że pomimo znaczącego wzrostu możliwości udziału niepełnosprawnych w wydarzeniach sportowych, nadal pozostaje wiele barier. Jak wynika z badań Eurobarometru z 2018 r. niepełnosprawność lub choroba jest trzecim najczęściej wskazywanym powodem wykluczenia z uprawiania sportu – odpowiedzi tej udzieliło 14 proc. badanych.
Unia stara się przełamać bariery ograniczające dostęp niepełnosprawnych do sportu poprzez program Erasmus+. W ramach tego programu od 2014 r. stworzono ponad 50 projektów związanych m.in. z koszykówką, skokami spadochronowymi, lekkoatletyką, sportami wodnymi, snowboardem czy kick-boxingiem.
Jednym z nich był projekt „Śnieg Dla Wszystkich” prowadzony w Bułgarii, Francji ,Włoszech i Hiszpanii. Jak wskazano, w tym dwuetapowym przedsięwzięciu osoby z niepełnosprawnościami psychicznymi i fizycznymi uprawiały narciarstwo alpejskie. Ustalono standardy szkoleniowe i wyselekcjonowano studentów, którzy zostali trenerami.
Think tank podkreślił, że w UE podejście do promocji sportu wśród osób z niepełnosprawnościami jest zróżnicowane. Niektóre kraje UE przyjęły scentralizowane strategie i inicjatywy finansowania parasportu. Należą do nich m.in. Francja Irlandia i Holandia. Z kolei inne państwa, w tym Belgia, Włochy i Hiszpania prowadzą działania w tym zakresie głównie na szczeblu lokalnym.
W Belgii administracja finansuje nawet do 90 proc. wartości sprzętu sportowego dla niepełnosprawnych. Państwo dotuje też obozy sportowe i wspiera kluby. Każdego roku na funkcjonowanie klubów sportowych dla osób z niepełnosprawnościami przeznacza się tam 130 tys. euro.
Również we Francji administracja prowadzi kilka programów skierowanych do osób niepełnosprawnych. Wśród nich projekt „Dziedzictwo i społeczeństwo” z całkowitym budżetem wysokości 20 mln euro. Jednym z działań w ramach tego programu są wycieczki przygodowe, podczas których osoby z niepełnosprawnościami mogą spróbować m.in. skoków na bungee lub nurkowania. Jak wskazano, dzięki tym działaniom rośnie samoocena i poczucie niezależności u niepełnosprawnych.
Holandia wspiera osoby z niepelnosprawnościami m.in. poprzez program „Aktywność bez granic”, na który holenderski rząd przeznaczył 6,6 mln euro w ostatnich trzech latach. Poprzez sieć międzysektorowych partnerstw świadczone jest wsparcie trenerów, dotowany jest zakup sprzętu sportowego i transport.
Z kolei w Rumunii regionalne instytucje organizują bezpłatne obozy sportowe dla niepełnosprawnych uczniów i studentów. Podczas tych wyjazdów dzieci i młodzież trenują m.in. aerobik, piłkę nożną, siatkówkę, fitness, piłkę ręczną, tenis, minigolf i tenis stołowy. Rumunia przeznacza na ten cel co roku ok. 280 tys. euro. W 2018 r. na takie obozy sportowe mogło wybrać się 3,1 tys. osób.
Think tank wskazał, że również Szwecja promuje sport wśród niepełnosprawnych, wspierając kompleksowe zajęcia sportowe skierowane do tych osób. Niemal 4 tys. osób z niepełnosprawnościami bierze udział w zajęciach jeździeckich. Jeden z lokalnych klubów wspinaczkowych oferuje specjalne zajęcia dla dzieci i młodzieży z dysfunkcjami. Z kolei niektóre kluby kajakowe prowadzą treningi na specjalnie przystosowanych do tego kajakach, które umożliwiają niepełnosprawnym rywalizację.
W analizie zwrócono uwagę, że pandemia COVID-19 wywarła ogromny wpływ na sport, a w szczególności na możliwości jego uprawiania przez niepełnosprawnych. Podkreślono przy tym, że w związku z epidemią na drugą połowę br. przełożone zostały Igrzyska Paraolimpijskie Tokio 2020.
„Zmiana zaczyna się od sportu, a Igrzyska Paraolimpijskie w Tokio są narzędziem, które może postawić niepełnosprawność w centrum programu różnorodności i pokazać światu, dlaczego integracja ma znaczenie. Jesteśmy zdeterminowani, aby wykorzystać Igrzyska Paraolimpijskie do zmiany postaw, przełamania barier nierówności i stworzenia możliwości dla osób niepełnosprawnych” – wskazał Parsons.
Źródło: EuroPAP News / PAP MediaRoom