Naukowcy z UT Southwestern Medical Center odkryli, że ślepota może prowadzić do reakcji stresowej obejmującej cały mózg, co zwiększa ryzyko demencji. Badanie opublikowane w Nature Communications rzuca nowe światło na mechanizmy biologiczne łączące problemy ze wzrokiem i słuchem z chorobami neurodegeneracyjnymi.
Ślepota i demencja – nowe dowody naukowe
Już od lat wiadomo, że osoby z ubytkiem wzroku lub słuchu są bardziej narażone na rozwój demencji. Szacuje się, że utrata słuchu w wieku średnim przyczynia się do 8,2% przypadków demencji na świecie, a problemy ze wzrokiem odpowiadają za 1,8% przypadków w USA. Dotychczas jednak naukowcy nie znali dokładnych przyczyn tego powiązania.
Nowe badania pokazują, że ślepota wywołuje w mózgu tzw. zintegrowaną reakcję stresową (ISR), mechanizm obronny, który chroni komórki przed uszkodzeniami spowodowanymi głodem, infekcjami czy niedotlenieniem. Gdy ISR utrzymuje się zbyt długo, może prowadzić do śmierci komórek nerwowych i przyczyniać się do rozwoju chorób takich jak Alzheimer.
Odkrycie kluczowych białek w mózgu
Badacze analizowali zmiany w mózgach niewidomych muszek owocowych i myszy z mutacjami genetycznymi prowadzącymi do utraty wzroku. Odkryli, że kluczowe białka związane z reakcją stresową – ATF4 i XRP1 – zamiast trafiać do jądra komórkowego, gromadziły się w tzw. kondensatach molekularnych. To struktury przypominające krople oleju w wodzie, które mogą wpływać na funkcjonowanie neuronów.
Gdy naukowcy zastosowali lek rozpuszczający podobne struktury, zauważyli, że białka zostały uwolnione, co sugeruje, że może istnieć sposób na kontrolowanie tego procesu i potencjalne zapobieganie neurodegeneracji.
Co to oznacza dla przyszłości leczenia?
Choć badacze nie mają jeszcze pewności, jak dokładnie te mechanizmy wpływają na rozwój demencji u osób niewidomych, jedno jest pewne – dbanie o zdrowie zmysłów może mieć kluczowe znaczenie dla ochrony mózgu przed chorobami neurodegeneracyjnymi. W przyszłości naukowcy będą badać, czy rozpuszczanie kondensatów molekularnych może pomóc w zahamowaniu procesów prowadzących do demencji.
UT Southwestern – lider w badaniach nad mózgiem
UT Southwestern Medical Center to jedna z czołowych instytucji badawczych na świecie. Jej naukowcy zdobyli już sześć Nagród Nobla, a ich badania przyczyniają się do przełomowych odkryć w medycynie. Dzięki ich pracy coraz lepiej rozumiemy, jak chronić nasz mózg i zapobiegać chorobom neurodegeneracyjnym.
Źródło: UTSW